Rond het kampvuur met spek, uien en brood
Best een vette, maar wel een lekkere hap. Je hangt een stuk spek aan een dikke stok boven het kampvuur. Je laat het, met wat ui, op je brood vallen, en eten maar! „Salonna”, noemen de Hongaren het gerecht.
Peter van den Berg kijkt met genoegen terug op de reis naar Hongarije en Slowakije. De eerste contacten voor de organisatie ervan zijn geregeld via de hervormd-gereformeerde stichting Hulp Oost-Europa (HOE), vertelt hij. Van den Berg en zijn reisgenoten hielpen bij de bouw van een opvangcentrum voor alcoholverslaafden. Ze assisteerden ook bij het slopen van een oude bioscoop. Op die plaats wordt een centrum voor jongeren gebouwd.
De uit Nunspeet afkomstige student werktuigbouwkunde is vaker in Oost-Europa geweest. Met zijn ouders heeft hij het gebied al vakantieslang doorkruist. De appel viel dus niet ver van de boom toen Peter met een vriend zelf een reis ging opzetten.
Via de HOE in Barneveld hebben ze inlichtingen ingewonnen. Er kwam zelfs wat projectgeld op tafel, omdat de vrienden aan de slag gingen bij ds. Sebök János, van wie het alcoholistenopvangproject door de HOE wordt gesteund. Peter en André Walhout maakten eerst een oriënterende reis om de zaak op poten te zetten. Ze ontdekten dat in het aangrenzende dorp een dominee een oud gebouw van de staat had teruggekregen. Dit gebouw was van de kerk afgenomen tijdens het communistische regime. De predikant wil het gebouw gaan gebruiken voor de opvang van gehandicapte kinderen.
Peter en André maakten hun plannen bekend. Via de HOE, vriendenkringen en studentenkringen ontstond er een groep van veertien jongeren - vrijwel uitsluitend studenten. Van kennissen konden ze twee busjes lenen. In Utrecht huurde de club een zaaltje waar men elkaar voor het eerst ontmoette en waar de reis als het ware begon. De tocht bestond uit twee delen: werken in Slowakije en op vakantie in een huis ergens aan een Hongaars meer.
De ruim drie weken Hongarije en Slowakije kostten weinig, vergeleken met verre vliegreizen. Aan transport, logies en ontbijt was elke deelnemer ongeveer 340 euro kwijt. De Werkgroep Oost-Europa Kontakten (WOK) uit Nunspeet gaf een bedrag mee om te besteden. Verder had een door de studenten georganiseerde sponsoractie geld opgeleverd. Ds. Sebök János kreeg de totale som aangeboden, ten bate van zijn alcoholistenopvangproject. Materiaal kon er nog niet gekocht worden, zover was men nog niet.
Door een misverstand was het gebouw dat de jongelui zouden betrekken, bezet. De eerste tijd ving de dominee de groep op. Voor ze het in de gaten hadden, waren de domineeskinderen ondergebracht bij familie. Peter: „Onze aanwezigheid in het huis van het predikantenechtpaar was eigenlijk best wel een belasting. Op dat moment zorgden ze namelijk voor een gehandicapt kindje. Het was wonderlijk om te zien hoe gemeenteleden eten kwamen brengen.”
„Bij een reis zoals wij gemaakt hebben is het belangrijk je aan te passen aan de manier waarop de mensen het werk oppakken”, zegt Peter. „Je bent gauw geneigd als Nederlander snel en efficiënt aan de slag te gaan. Maar in Oost-Europa gaat het gewoon net even iets anders. Alleen al aan het andere levensritme moet je wennen. Wij zijn geneigd gelijk in de stress te schieten als we niet gelijk de handen uit de mouwen kunnen steken. Dat was de eerste dag best lastig. We konden niet zo veel doen, omdat de bouwlieden niet kwamen - terwijl het toch al lang bekend was dat wij zouden komen.”
Peter beseft dat de mensen in Oost-Europa veel minder hebben dan wij in het Westen. „Je went eraan dat het bij ons allemaal zo goed is. Maar het blijft je wel bij dat zij met minder vaak tevredener zijn. Voor die mensen is de verbazing veel groter als ze eens in Nederland komen. Dan weten ze echt niet wat ze zien: al die grasgazons, de keurig onderhouden wegen en openbare plantsoenen, de mooi ingerichte huizen, de auto’s.”
Peter en zijn groep zagen dat ook het kerkelijk leven daar z’n zorgen heeft. „Het verenigingsleven is minder georganiseerd. Er zit minder jeugd in de kerk dan bij ons, veel jongeren haken af. Dat geeft een gemeenschappelijke zorg. We voelden ons als jongeren best een beetje op een eiland zitten. Maar ondanks alles word je toch bemoedigd. Je ziet dat God ook daar verdergaat met de verkondiging van het Evangelie. De predikanten en de kerkgangers zijn er doorgaans heel toegewijd.”
Vakantie in dienst van de naaste. Het geeft Peter meer bevrediging dan alleen maar rondtrekken. „Ik denk dat iedereen die aan de reis deelnam, dit ervoer. Er was wat dat betreft grote eensgezindheid in de groep. De combinatie van een week werken en een week vakantie was een goede mix. Uit het enthousiasme bleek dat dit soort vakanties duidelijk een meerwaarde heeft.”
Ieder jaar vertrekken kerkelijke jongeren naar het buitenland om in hun vakantie verre naasten de helpende hand te bieden. In een zesdelige serie vertellen ze over hun ervaringen. Volgende week donderdag deel 3.