Zolang er aandelenbeurzen zijn, zijn er beleggers die zich laten leiden door seizoenspatronen. „Sell in May and go away, but remember to come back in September” is een populair voorbeeld, maar velen geloven ook in de relatie tussen de koersontwikkeling in januari en die in de rest van het jaar („As goes January, so goes the year”). Minder bekend is „sell on Rosh Hashanah (Joods nieuwjaar) and buy on Yom Kippur”, maar er zijn er nog veel meer.Beleggen aan de hand van dit soort beurswijsheden gaat in tegen mijn opvatting dat het analyseren van de financiële markten en het komen tot een visie een kwestie van hard werken is. Data analyseren, rapporten van centrale banken lezen, parallellen zoeken met soortgelijke periodes in het verleden enzovoort. En natuurlijk gebruikmaken van de theorie, want beleggen is niet voor niets al heel lang onderwerp van wetenschappelijk onderzoek.

Zonder veel moeite goede beleggingsresultaten halen door in te spelen op bekende seizoenspatronen is onmogelijk, al was het maar omdat de financiële markten bestaan bij de gratie van uiteenlopende meningen. Als iedereen weet dat je in mei van je aandelen af moet, zullen de kopers niet veel bieden. In september zul je ze tegen een extra premie moeten terugkopen. De markt doet zijn werk, voor niets gaat de zon op.

Een andere reden waarom ik weinig zie in seizoensbeleggen is dat je weinig hebt aan gemiddelde waarheden over de afgelopen tien, twintig of honderd jaar. De uitzonderingen op de regel kunnen ertoe leiden dat beleggers de plank flink misslaan. Zo was het dit jaar verstandig om in mei aandelen te verkopen, maar wachten tot september om weer te kopen was een minder goed idee.

Ook het compleet negeren van seizoenspatronen is onverstandig, want soms leiden selffulfilling prophecy’s tot overreacties op de financiële markten. In het najaar zijn marktpartijen bijvoorbeeld altijd wat nerveus, omdat de grootste beurskrachs zich in deze periode van het jaar voordeden.

Als er slecht nieuws voor de aandelenmarkten wordt uitgebracht bij toch al ongunstige vooruitzichten, is het verstandig rekening te houden met een overreactie. Maar als een fundamentele analyse van de markt geen aanleiding geeft tot de geijkte seizoensbewegingen, kunnen de laatste maar beter worden genegeerd.

De boodschap is dus dat seizoenspatronen aanleiding kunnen zijn om extra goed naar de markten te kijken, maar dat een fundamentele analyse altijd de doorslag moet geven bij het nemen van beleggingsbeslissingen of het geven van adviezen. Dit geldt ook voor de vraag of er dit jaar een eindejaarsrally komt.

Een puur kwantitatieve analyse geeft aan dat het vierde kwartaal over het algemeen een zeer aantrekkelijke periode is om in aandelen te beleggen. In de periode 1995 tot en met 2005 stegen de koersen in Europa in het vierde kwartaal gemiddeld met 8 procent, tegen minder dan 1 procent in de andere kwartalen. Acht van de elf keer stegen de aandelenkoersen in de laatste drie maanden van het jaar sterker dan in de andere kwartalen.

De zakenbank Prudential komt voor de Amerikaanse aandelenmarkten tot soortgelijke conclusies. Maar liefst 23 keer in de afgelopen vijftig jaar stegen de koersen in het vierde kwartaal meer dan 6 procent, tegen slechts drie keer waarin zij meer dan 6 procent daalden. Maar ook hier komt om de hoek kijken dat er uitzonderingen op de regel zijn.

Een goede reden dus om naar de fundamentals te kijken. Wat dit betreft is er geen reden voor groot optimisme. De economische groei in de Verenigde Staten zwakt af en voorlopende indicatoren geven aan dat dit volgend jaar ook in Europa het geval zal zijn. In samenhang hiermee zwakt de groei van de bedrijfswinsten sterk af en ook van de winstherzieningen van analisten gaat een negatief signaal uit. Niet dat we nu heel somber moeten zijn, want de waardering van de aandelenmarkten is, ook na de recente koersstijgingen, redelijk te noemen.

Per saldo is de kans op forse koerssprongen niet groot. Wellicht moet de conclusie luiden dat we de eindejaarsrally al in het derde kwartaal hebben gehad, een periode waarin de markten gemiddeld juist minder presteren.

voetnoot (u17(De auteur is werkzaam als beleggingsstrateeg bij Theodoor Gilissen Bankiers. Zijn bijdrage is geen aanbeveling of advies om effecten te kopen of te verkopen.