Wie Wijffels zegt, zegt Rabobank en Sociaal-Economische Raad (SER). Bij de eerste werkte hij achttien jaar, waarvan dertien als bestuursvoorzitter. De SER moest het met zeven jaar doen, dit voorjaar nam hij daar afscheid van. Zijn curriculum vitae vermeldt een onwaarschijnlijk aantal nevenfuncties. Voorzitter van Natuurmonumenten is een in het oog lopende. Van de meeste bijbanen, waaronder deze, maakt hij zich dezer dagen los.Vanwaar die tomeloze ijver?

„Ik voel mij geen bijna 65. Aan een leven dat zich beweegt tussen geraniums, pantoffels en de golfbaan ben ik niet toe. De notie van vertrekken op die leeftijd is achterhaald. Het moment van stoppen is nu een hoogst individuele beslissing. Mijn vrouw en ik zien Washington als een bonus op een voltooide loopbaan.”

Natuurmonumenten veranderde tijdens uw zeven jaar voorzitterschap. Hoe?

„De gebieden die ons zijn toevertrouwd, worden op de best mogelijke manier beheerd. Ondanks terughoudendheid van de politiek groeide ons bezit van 80.000 naar bijna 100.000 hectare.

De belangrijkste verandering is echter dat, waar wij voorheen naar de overheid keken, we dat nu doen richting maatschappij. We zoeken samenwerking met boeren, particuliere landgoedbezitters en -meer dan voorheen- clubs als Staatsbosbeheer. Bovendien laten we ons sponsoren door bedrijven en groeide het aantal vrijwilligers sterk: inmiddels zijn er ruim 3000 voor ons actief.”

Uw club vergrijst, het ledental daalt. Jonge aanwas is er onvoldoende.

„De gezamenlijke natuur- en milieubeweging heeft net een intentieverklaring getekend dat alle jeugd periodiek in de gelegenheid moet zijn om een relevante ervaring te hebben in de natuur. Daarvoor stellen ook wij onze terreinen open. Als we naar een duurzamere samenleving willen, moet je mensen eerst leren dat alle leven met elkaar samenhangt. En dat het de moeite waard is om te beschermen. Doe je de natuur tekort, dan doe je andere mensen en uiteindelijk jezelf tekort. Ook jongeren moeten ontzag krijgen voor het wonder van het leven, voor de schepping.”

Gebruikt u het woord schepping bewust?

„Jazeker. Al is dat woord op veel manieren te interpreteren. Voor mijzelf is de schepping goed verenigbaar met de bigbangtheorie. Ik zie de schepping in een evolutionair perspectief.”

IJskappen smelten, regenwouden vergaan, maar het optimisme van Wijffels blijft altijd bestaan. Hoe blijft u zo blijmoedig?

„Hoop verloren betekent alles kwijt. Ik blijf zeggen welke kant het op moet gaan. Er zijn positieve tekenen, ook negatieve. Als je kijkt naar de wortel van niet-duurzaamheid, is dat het feit dat wij leven van fossielen. Die eindig zijn. We zullen echt iets anders moeten bedenken. Dat is de grote opdracht voor de mensheid in de 21e eeuw. Zonne-energie, vaak omgezet in biomassa, gaat een grote rol spelen.”

Meer dan een miljard Chinezen willen graag een autootje gaan rijden.

„Dat zullen niet allemaal auto’s zijn op fossiele brandstof. Waterstofauto’s en hybride typen rijden er al. Zonnepanelen zullen evolueren tot zonnefolie, eenvoudig en overal toe te passen voor energieproductie. Dat gebeurt niet morgen, maar ’t komt eraan.

Voor het eerst in de historie is er ook sprake van een planetair bewustzijn. Het overgrote deel van de wereldbevolking neemt dagelijks kennis van dingen die kunnen gebeuren als je niet duurzaam omgaat met je omgeving.”

Af en toe een flinke natuurramp houdt de mensheid bij de les?

„De Katrina’s van deze wereld helpen ons erbij. De afwijkingen in het klimaat nemen toe. Ik heb er helaas nog weinig over gelezen, maar in bijna de hele wereld vallen dit jaar de oogsten tegen: 10 procent minder opbrengst. Door extreme hitte en extreme regenval. Klimatologisch is de wereld in de war, door menselijk toedoen.”

Kan die dreiging nog worden gekeerd?

Ik weiger om cynisch te worden of pessimistisch. Want dat leidt nergens toe. We mogen geloven en hopen dat we op onze bestemming komen. Ik geloof in een dialectisch verloop van de geschiedenis. Het huidige hedonisme is een fase in de mensheid. Er is hoop en verwachting.

Nee, we zijn nog niet door het dal, maar er zijn positieve ontwikkelingen gaande. De groep mensen in de VS en Europa die zich laat leiden door een waardepatroon gebaseerd op duurzaamheid groeit. Dat is inmiddels een kwart van de bevolking. Er is hoop op de mogelijkheid dat die groep verder groeit en richtinggevend wordt. Dat is wat ik voorzie voor de komende vijftien, twintig jaar.”