Buitenland

Duitse verkiezingsstrijd komt niet op gang

Het duurt nog twee maanden voordat Duitsland naar de stembus gaat, maar nu al is het een gelopen race. Uitdager Edmund Stoiber van de christen-democraten ligt al weken aan kop in de peilingen. De zittende bondskanselier Gerhard Schröder van de sociaal-democraten lijkt zich bij een nederlaag neer te leggen.

26 July 2002 09:26Gewijzigd op 13 November 2020 23:43

Het weekblad Der Spiegel, toch eerder een fan van de SPD dan van CDU/CSU, geeft weinig meer voor de kansen van Schröder. Het blad schildert de sociaal-democraat gedemoraliseerd, vermoeid, zonder ideeën en uitstraling af. Na vier jaar is de man van het ”Neue Mitte” uitgeregeerd, luidt kort en bondig de conclusie van het Duitse magazine.

Als verklaring voor de slechte score van Schröder noemt Der Spiegel de voortdurende jobstijdingen: het aantal werklozen stijgt, de redding van het machinebouwconcern Babock Borsig is mislukt, minister van Defensie Rudolf Scharping moest hij de laan uitsturen omdat die te hoge honoraria opstreek.

Drie weken geleden leek Schröder het tij te keren toen hij een plan lanceerde om de werkloosheid te halveren. In de kranten stonden reacties van: „Hé, krijgt Schröder het toch voor elkaar? Gaat hij de kiezer nu toch aan zich binden?” Het electoraat fronste voor een moment de wenkbrauwen, maar ging daarna over tot de orde van de dag. Niemand was echt onder de indruk. Men is en blijft ontevreden.

Volgens het dagblad de Süddeutsche Zeitung interesseert de kiezer zich amper voor de verkiezingsstrijd en is het de oplopende werkloosheid die het volk in haar ban heeft. „Nog nooit in de geschiedenis van de Bondsrepubliek is er een verkiezingsstrijd geweest waarin de thema’s zich zo snel aandienden en weer vertrokken. Ook het ontslag van Rudolf Scharping kan deze verkiezingsstrijd niet boeien. Het lijkt alsof deze verkiezingsstrijd nog op zoek is naar zichzelf. Het lijkt wel een modeshow, waarbij modellen in hoog tempo de ene na de andere creatie presenteren. De berg kleren in de garderobe wordt steeds groter, maar dat kan het publiek niet interesseren. Het heeft andere zorgen. Het wil weten hoe het probleem van de werkloosheid kan worden opgelost.”

De krant plaatst hierbij in een commentaar de kanttekening dat de totale balans van vier jaar rood-groen niet eens zo slecht is. „Er zijn slechtere regeringen in de Bondsrepubliek geweest. De balans van de eerste regering-Kohl bijvoorbeeld was na vier jaar een ramp. Het zou onjuist zijn dit ook van de rood-groene coalitie te zeggen. De balans is beter dan de stemming doet vermoeden.”

De sociaal-democraten laten niet na daarop te wijzen. „Wij hebben de laatste drieënhalf jaar moeten puin ruimen. Dus er is zeker het nodige gebeurd. Als je echter ruimt is het voor de mensen niet duidelijk wat voor huis je gaat bouwen. Dat is onze fout geweest. We hadden naar het publiek beter moeten duidelijk maken waar we mee bezig zijn geweest”, aldus de sociaal-democratische campagneleider Matthias Machnig.

Machnig gaat duidelijk niet bij de pakken neerzitten. „Het zal een nek-aan-nekrace worden. Pas op de verkiezingsavond zal duidelijk zijn wie de winnaar is.” Moed put Machnig vooral uit de televisiedebatten die nog volgen. „Daar zal Schröder Stoiber verslaan. Stoiber is het zwakke punt van de CDU/CSU-campagne. Hij heeft geen duidelijk profiel en is duidelijk iemand met een lokale achtergrond.”

Prof. dr. Heintich Oberreuter, als politicoloog verbonden aan de universiteit van Passau en adviseur van Stoiber, pareert de opmerkingen van Machnig heel gemakkelijk. „De mensen kijken niet alleen naar de kandidaten, ze kijken ook naar de partijprogramma’s en naar de toekomstige regeerploeg. Schröder scoort inderdaad hoger als Stoiber als het puur om de populariteit gaat, maar Stoiber wordt duidelijk hoger aangeslagen als het om kwaliteiten gaat. Ik heb ook tegen Machnig gezegd: „Onderschat Stoiber niet.”

Eerder reageerde de SPD minachtend op Edmund Stoiber, de premier van Beieren, aldus Oberreuter. „Hun eerste reactie was: Wie? Oh Stoiber? Laat hem kletsen, die Beier.” Wat de SPD vergeet is dat Stoiber zijn positie zelf heeft opgebouwd. Hij is vele malen sterker dan zij denken. De SPD maakt een grote fout door de man te spelen.”

Oberreuter geeft een voorbeeld van Stoibers kwaliteiten. „Stoibers illustere voorganger Franz-Josef Strauss wilde altijd de CDU onder zich brengen, dus de macht uitoefenen over CSU én CDU. Vier jaar geleden verloor CDU, maar bleef CSU stabiel. Strauss zou in zo’n situatie onmiddellijk de CDU in elkaar slaan en proberen alle macht naar zich toe trekken. Stoiber deed dat niet. Hij heeft nooit zout in de wond gestrooid. Dat maakte hem later voor de CDU acceptabel als kanselierskandidaat.”

De politicoloog wijst er bovendien op dat Stoiber met zijn CSU hoge ogen gooide op een moment dat de zusterpartij CDU tegenwind ontmoette. „Stoiber bewees dat je kan scoren als het tegenzit.”

Oberreuter, hij is natuurlijk niet objectief, geeft weinig voor Schröders kansen. „In 1994 en 1998 won de partij die drie maanden voor de verkiezingsdatum voor lag in de peilingen. Dit jaar zijn dat de christen-democraten. Bovendien speelt dit jaar het economische klimaat een grote rol in de verkiezingen. En aangezien er tot de 22e september economisch niets verandert zal Schröder het heel moeilijk krijgen. Door de tv-debatten zal hij iets gaan plussen, maar de debatten zullen niets veranderen aan het standpunt van de kijker als het erom gaat wie de meeste kwaliteiten bezit. De SPD had nooit de man moeten spelen.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer