In veel steden is het probleem even hinderlijk als hardnekkig: overlast van wildplassers. Vooral in de nachtelijke uren van het weekeinde zoeken de in kroegen ingenomen alcoholische consumpties na sluitingstijd een uitweg.Vaak is een historische kerk de klos. Of een nostalgische portiekwoning. Met overlast, nare luchtjes en zelfs bouwtechnische schade als gevolg. Bovendien vormt wildplassen steeds vaker een directe aanleiding tot zinloos geweld. Wie de plasser attendeert op zijn nare gedrag, kan rekenen op minimaal een grote mond.

Ook Apeldoorn kampte enkele jaren gelden met het fenomeen. Een lik-op-stukbeleid bood geen soelaas. Nadat twee agenten bij het bekeuren van wildplassers in het ziekenhuis belandden, was de maat voor de gemeente vol: er moest een oplossing komen.

Bij wijze van proef werd het Apeldoornse sanitairverhuurbedrijf van Marco Schimmel (38) ingeschakeld. Iedere vrijdag- en zaterdagavond plaatsten Schimmel en zijn medewerkers enkele mobiele plaskruizen in het centrum. ’s Ochtends vroeg haalden ze de plastic gevaartes -elk goed voor 600 liter urine per weekend- weer weg om overlast voor passanten en winkeliers te voorkomen. Schimmel: „Een nogal arbeidsintensieve klus en bovendien op incourante uren. Het leverde dus flink geld op.”

Toch wist hij dat de opdracht slechts tijdelijk zou zijn. „Het was een proef van zes maanden, maar er werd gezocht naar een structurele oplossing.” Dat waren de plaskruizen niet, wist Schimmel uit ervaring. „Die lossen op zichzelf het wildplassen wel op, maar veroorzaken weer andere problemen. Ze zijn nogal vandalismegevoelig en omdat ze niet zijn aangesloten op het riool veroorzaken ze stankoverlast.” Permanente openbare toiletten waren ook geen optie. „Die ontsieren het straatbeeld en staan er bovendien altijd. Ook als ze niet nodig zijn.”

Om de gemeente Apeldoorn als klant te kunnen behouden, pijnigde Schimmel zijn hersens. Eigenlijk zocht hij naar een urinoir dat er slechts is wanneer dat nodig is en voor de rest van de tijd van de aardbodem lijkt te zijn verdwenen.

Toen hij op een dag stond te kijken bij een aanhangwagen met een hydraulisch kiepbak, viel het kwartje. „Zo’n systeem met in elkaar vallende cilinders toegepast op een urinoir zou het hele gevaarte onder de grond kunnen laten verdwijnen”, bedacht Schimmel, en voilà: de Urilift was als idee geboren. De gemeente Apeldoorn zag wel wat in het telescopisch toilet en had in 2000 de wereldprimeur.

Op het moment dat hij boven de grond is, biedt de Urilift aan drie heren een plasplaats. De innovatieve wc is „volkomen hufterproof” en aan te sluiten op het riool, de waterleiding en het elektriciteitsnet. Schimmel: „Dat laatste is natuurlijk voor de verlichting, maar ook om bevriezing in de wintermaanden te voorkomen met behulp van een elektrisch kacheltje.”

Tijdens uitgaansuren is de Urilift beschikbaar. Als het publiek het centrum verlaten heeft, verdwijnt de wc weer onder de grond. Schimmel: „Dat kan bijvoorbeeld de laatste dienstdoende politieagent van die nacht eenvoudig doen via een druk op de knop van de meegeleverde afstandsbediening.”

Eenmaal verzonken, resteert er van de Urilift slechts een ronde afdekplaat. Volgens Schimmel „nog mooier dan een putdeksel.” De plaat is naar wens in 200 kleuren te verkrijgen, maar ook is het mogelijk het deksel in te laten leggen met de originele bestrating. Schimmel: „Dan merk je helemaal niets van de aanwezigheid van een toilet, zelfs niet wanneer je er overheen loopt.”

Inmiddels staan er kriskras door Nederland 78 Urilifts in 35 gemeenten. Het buitenland lonkt. Schimmel is druk bezig de Engelse markt te bewerken. „Dat lukt aardig, er staan inmiddels Urilifts in negen Britse steden.” Na het Verenigd Koninkrijk volgt Duitsland. Niet zonder reden. „Het alcoholgebruik ligt daar minstens zo hoog als hier.”

Goedkoop is de Urilift niet. De innovatieve wc kost „enkele tienduizenden euro’s”, laat Schimmel los. „De prijs is ook helemaal niet interessant. Je moet de Urilift niet zien als een dure toiletpot. Ik verkoop geen openbaar sanitair, maar in essentie een oplossing voor een maatschappelijk probleem.”

Op dat vlak gaan producten van concurrenten mank, stelt Schimmel. „Die zijn alleen maar bezig de bestaande toiletpot hightech te maken. Ze beginnen niet bij de basis.” Verkeerd, want elk probleem is anders, benadrukt de sanitairexpert. „Regelmatig adviseer ik een gemeente niet de Urilift te kiezen, maar een gewoon openbaar toilet uit ons assortiment. Ik ga geen Rolls-Royce verkopen terwijl er eigenlijk om een Fiat wordt gevraagd.”