Dat concludeert de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) in een rapport dat donderdag is gepresenteerd.Voorzitter Rien Meijerink sprak van een „zeer zorgelijke situatie.” Uit de verkiezingsprogramma’s blijkt volgens hem niet dat politieke partijen in de gaten hebben hoe serieus de problemen zijn.

De raad pleit, bijvoorbeeld, voor gratis kinderopvang voor verzorgenden, ook al werken ze maar een aantal uren of dagen per week. Ook zijn volgens de raad prestatiebeloning en betere opleiding gewenst.

Verder zou de overheid veel meer moeten doen aan het voorkomen van ziektes zodat ouderen langer zelfstandig, zonder hulp, kunnen leven. Burgers moeten naar de mening van Meijerink bijvoorbeeld veel vaker preventief worden gescreend op hoge bloeddruk. Hoge bloeddruk leidt vaak tot andere gezondheidsproblemen als er niet op tijd maatregelen worden genomen.

Het aantal mensen dat een beroerte krijgt, zal bij ongewijzigd beleid in 2020 zijn gestegen met 30 procent. De meeste patiënten herstellen niet volledig van een beroerte en hebben daarna vaak intensieve verzorging nodig. Als mensen worden aangemoedigd om bijvoorbeeld gezond te eten en te leven, is de kans op een beroerte kleiner, zegt de RVZ.

Het aantal dementerenden zal volgens de prognoses in 2050 zijn verdubbeld tot ruim 400.000. Ook dementen hebben intensieve begeleiding nodig. De RVZ verwacht dat de komende decennia ongeveer 700.000 extra verzorgenden moeten worden ingezet om alle benodigde hulp te bieden. De raad voorspelt voor de komende jaren al een groot probleem omdat het extra personeel simpelweg niet zal worden gevonden. Zeker niet als de economie goed draait en er volop banen buiten de zorg te vinden zijn. De problemen zullen in de jaren daarna aanhouden.

De raad doet ook de suggestie om via belastingmaatregelen mensen aan te moedigen persoonlijk dienstverlener te worden in dienst van ouderen en zieken. Deze zorg zal per saldo goedkoper zijn dan de relatief dure zorg in verpleeg- en verzorgingshuizen, verwacht de RVZ.

Mocht de overheid er niet in slagen om oplossingen te bieden voor het zorgprobleem, dan voorziet de RVZ dat ouderen naar het buitenland zullen uitwijken, waar wel personeel te vinden is. Ook zou het kunnen zijn dat kinderen buitenlandse oppas inhuren om voor hun ouders te zorgen.

Minister Hoogervorst en staatssecretaris Ross van Volksgezondheid presenteren dit najaar voorstellen om het arbeidsmarktprobleem in de zorg aan te pakken.

De VVD ontkent te weinig aandacht te hebben voor het personeelsprobleem in de zorg. Weliswaar wil de partij minder geld naar de zorg laten gaan, maar er is volgens Tweede Kamerlid Schippers van de partij nog altijd sprake van groei van het budget.

„Wij zetten in op verhoging van de arbeidsproductie en innovatie van de zorg. Zorg is voor ons juist een belangrijk issue.”

De PvdA presenteerde woensdag een noodplan voor de verpleeghuiszorg. De partij wil dat er op korte termijn 2500 nieuwe verzorgenden bij komen, zodat bewoners meer zorg krijgen.