Het is voor de vierde keer dat de conferentie wordt gehouden. Na Amerika (1998), Groot-Brittannië (2000) en Zuid-Afrika (2002) is Duitsland gastheer.De vrije jonge geschiedenis van de driedaagse bijeenkomst heeft volgens prof. dr. H. J. Selderhuis te maken met het onderzoek naar hugenoten. Dat werd breder, in de afgelopen jaren. Zo spreekt een Brit op de tweede dag van de conferentie over de invloed van de hugenoten op het Engelse meubilair.

„Dit onderwerp heeft te maken met hun leefwijze”, verklaart de Apeldoornse hoogleraar, tevens wetenschappelijk directeur van de Johannes a Lasco Bibliotheek in Emden, een belangrijk centrum voor bestudering van de Reformatie. Het centrum is medeorganisator van de hugenotenconferentie.

Prof. Selderhuis: „Als de uit Frankrijk gevluchte hugenoten een nieuwe woonplaats hadden gevonden, konden ze meestal niet meteen aan de slag. Ze bekwaamden zich daarom in bijvoorbeeld het zilversmeden, de tapijtkunst en meubelversiering.”

Je kunt je afvragen waar dit onderwerp de theologie raakt, zegt prof. Selderhuis. „Maar aan de uitvoering van een stoel kun je veel aflezen. Is het een sobere, functionele stoel of een luxe, versierde?”

Het onderzoek naar de hugenoten werd dus breder in de afgelopen jaren. Stof tot confereren is er genoeg. Ook omdat verschillende disciplines met elkaar in gesprek gaan. Lang was het zo, aldus Selderhuis, dat theologen, historici en anderen zich met hun eigen vakgebied bezighielden. Die tijd is voorbij. „Er is meer oog gekomen voor de relatie tussen politiek, geschiedenis en theologie.”

Het programmaoverzicht laat zien dat de geschiedenis, de godsdienst, de relaties, de carrières en de levensstijl van de hugenoten aan bod komen. In drie dagen krijgen de vijftig à zestig conferentiegangers 22 lezingen voorgeschoteld. De sprekers komen onder meer uit Groot-Brittannië, Zuid-Afrika, Nederland, Amerika en Duitsland.

Prof. Selderhuis spreekt van een hernieuwde belangstelling voor het onderwerp. Deels veroorzaakt door amateurs die door genealogie hugenoten in hun familie traceerden. Sommigen van hen wonen de conferentie bij. De familiegeschiedenissen zetten wetenschappers op nieuwe sporen. In privé-archieven doen ze verrassende ontdekkingen.

De hoogleraar spreekt donderdagmiddag in Emden over de verhouding tussen leer en tolerantie bij de hugenoten. Een onderwerp dat volgens hem betekenis heeft voor donderdag. „Hoe gedraagt een minderheid zich in een ander land? Hoe sta je zelf tegenover anderen, tegenover asielzoekers? Protestanten, gereformeerden, moeten beseffen dat ze zelf asielzoeker zijn geweest. In de tijd van de Spaanse onderdrukking vluchtten velen naar Engeland en stichtten daar vluchtelingengemeenten. Dat vluchten, dat hugenotenachtige zit in elke protestant. Bovendien past dat bij de levensovertuiging dat wij allen op doorreis zijn.”

Behalve de Johannes a Lasco Bibliotheek -de plaats waar de conferentie wordt gehouden- is ook het Deutsche Hugenotten-Gesellschaft verantwoordelijk voor de organisatie van de driedaagse bijeenkomst.

Bijna 350 jaar lang was Emden een toevluchtsoord voor een onafhankelijke gemeente die bestond uit gevluchte gereformeerde Fransen.