„Wat ik wil, is aandacht voor het aidsprobleem.” Woorden van Madonna, die tijdens haar zogenaamde Confession Tour over de hele wereld het aidsprobleem onder de aandacht wil brengen. Vanuit de gedachte van onze verantwoordelijkheid is dat zo gek nog niet. Als rijke westerling heb je meer mogelijkheden om wereldwijde problemen als honger, aids en slechte basisvoorzieningen te bestrijden.De laatste jaren krijgt het verschijnsel steeds meer invloed dat artiesten hun naam en bekendheid gebruiken om maatschappelijk een stelling in te nemen. Bono heeft contact met wereldleiders, Brad Pitt zet zich in voor the ”One Campagne” tegen armoede en Madonna kruisigt zich om aan de aidsslachtoffers te denken.

Een groot aantal van hen wil iets doen met de voortdurende aandacht die camera’s en media aan hen besteden. De aandacht die ze krijgen, gebruiken ze voor een goed doel of voor een wereldprobleem. Zo ontstaat de laatste jaren het gegeven dat artiesten, wereldwijd en in Nederland, tot ambassadeur worden benoemd. Een eindeloze rij van bekendheden spreekt zich voor de tv, op de radio en in de kranten uit tegen onder andere dierenmarteling of kinderarbeid. Zaken die er zeker toe doen. Zaken die de aandacht verdienen.

Toch vraag ik me af of de aandacht die artiesten aan deze zaken geven positief is. Ik vraag me in de eerste plaats af of het wel oprecht is en in tweede plaats of het wel recht doet aan de problemen waar de wereld mee kampt.

Levensstijl
Om op het eerste in te gaan blijf ik bij het voorbeeld van Madonna. Haar wil om aidsslachtoffers onder de aandacht te brengen, heeft op het eerste gezicht weinig impact op haar eigen levensstijl. Als iemand weet dat een paar duizend kilometer verderop tienduizenden mensen sterven aan de gevolgen van aids terwijl ze zelf doorgaat met haar extravagante levensstijl, kan de vraag gesteld worden hoe diep de bewogenheid en betrokkenheid zitten. Kan het zijn dat het voor een artiest, ondanks alle goede bedoelingen, ook een mooie bijkomstigheid is om een barmhartig beeld van jezelf neer te zetten? Op deze manier kost het je weinig en strijk je zelf met de eer.

Het tweede punt dat ik noemde, is de vraag of deze aandacht van artiesten recht doet aan problemen als armoede en aids. Waar artiesten de problemen die ons allemaal aangaan verpakken in een optreden waar onder het genot van een biertje naar gekeken wordt, ontstaat de situatie dat er een oppervlakkige emotie in werking treedt. Fantastisch dat die artiest zich daarvoor in wil zetten. Het ’ach-gehalte’ is hoog bij het zien van de ellende: uitgehongerde mensen die lusteloos in de camera staren, maar even gauw weer vergeten zijn door degenen die met tienduizenden in het stadion zitten.

Is het niet zo dat we, ondanks wat we weten van de wereldwijde problemen, ons liever verrijken dan dat we aan anderen uitdelen? Want niet alleen artiesten hebben daar last van, maar de hele mensheid. Door de oppervlakkige emotie blijft er in het geheugen weinig hangen van de achtergronden en de mogelijkheden om aan echte oplossingen mee te helpen.

Voor het aidsprobleem is dat niet in eerste plaats het uitdelen van condooms. God heeft ons in Zijn Woord leefregels gegeven. Niet om ons dwars te zitten, maar om ons te beschermen. Het huwelijk tussen één man en één vrouw is daarvan een goed voorbeeld. Het navolgen van dit standpunt kan het aantal aidsbesmettingen grotendeels voorkomen.

Ook op andere gebieden is het luisteren naar de Bijbel een oplossing voor wereldproblemen. Dat kan een grotere aanslag op onze bankrekening betekenen, maar ook een grotere hartstocht om, zowel lichamelijk als geestelijk, mensen te ondersteunen. Iets te vaak betrap ik mezelf op een bepaalde gemoedsrust als ik mijn gift in de collectezak heb gestopt. Een gemoedsrust die vanuit het oogpunt van mijn welvaart vals is. Te snel kan door het ver-van-mijn-bedgehalte de lauwheid toeslaan.

Spanningsveld
Aandacht voor deze schrijnende problemen van de kant van artiesten is niet per definitie verkeerd, maar het heeft het gevaar in zich dat mensen om de artiest geven en niet de diepere gedachten en oplossingen erachter begrijpen. Dit betekent voor een mens met een eigen verantwoordelijkheid een spanningsveld. Zeker als er gebruikgemaakt wordt van spottende scènes, zoals Madonna doet, die aan een kruis hangt. Niet alleen tast zo iemand Gods heiligheid aan, maar ook minacht ze op deze manier de diepe ellende waar miljoenen mensen wereldwijd in verkeren.

En als wij als reformatorische gezindte onze mond houden en ons leven niet aanpassen, is dat net zo goed een aanklacht tegen ons.

De auteur is als fondsenwerver werkzaam bij de stichting Woord en Daad. Hij schrijft deze bijdrage op persoonlijke titel.