Schelpdiertjes kunnen leven zonder zuurstof
UTRECHT (ANP) – Levende wezens met een kern in hun cellen gebruiken zuurstof. Minuscule schelpdiertjes, foraminiferen, kunnen het echter wel een maand zonder stellen. Dat schrijven Scandinavische en Nederlandse biologen donderdag in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.
De diertjes halen energie uit nitraat. Dat doen ze helemaal zelf, zonder hulp van bacteriën. De foraminiferen, die in de zeebodem kunnen overleven zonder zuurstof, zijn overgeschakeld op een nitraatstofwisseling. Ze ademen dan stikstofgas uit.Volgens de wetenschappers is daarmee voor het eerst aangetoond dat een eukariote (bezitter van een celkern) zonder zuurstof kan leven. De schelpdiertjes zijn enkele millimeters groot. De onderzoekers veronderstelden dat de forams bij deze stofwisseling hulp zouden krijgen van bacteriën.
Uit de gegevens van de Utrechtse foraminiferenspecialisten prof. Bert van der Zwaan en Sandra Langezaal en de Nijmeegse microbiologen prof. Mike Jetten, Huub op den Camp en Markus Schmid en elektronenmicroscopiespecialist Jan Derksen blijkt dat dat niet het geval is. Samen met Zweedse en Deense collega’s onderzochten ze het zuurstofloze sediment waarin de diertjes zich voor roofdieren verscholen.
Naar forams is al veel onderzoek verricht. In de honderden miljoenen jaren dat ze voorkomen, hebben ze een grote bijdrage geleverd aan de vorming van de aarde. Dikke pakketten krijt, zoals op de Engelse kust bij Dover, bestaan voor een deel uit de schelpen van deze diertjes. De verschillende vormen worden ook gebruikt om aardlagen te dateren en vooral om het vroegere milieu op aarde in detail te reconstrueren.