Dat stelt prof. dr. P. A. Siebesma donderdagavond in zijn openbare lezing aan de Evangelische Theologische Faculteit (ETF) te Heverlee, waarmee hij formeel zijn hoogleraarschap aan de ETF aanvaardt. Prof. Siebesma is docent Oude Testament aan de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) en al enkele jaren hoogleraar aan de ETF, in de vakgroep godsdienstwetenschappen en missiologie, met name voor Jodendom en Hebreeuws.Zijn lezing draagt als titel ”„En zij braken het brood aan huis” (Hand. 2:46). Een studie over de relatie tussen het Joodse breken van het brood en het breken van het brood in Hand. 2:42, 46.” Prof. Siebesma bestudeerde de relatie tussen het breken van het brood en het drinken van de wijn tijdens de sabbatsviering op vrijdagavond of bij andere speci­ale gebeurtenissen en het breken van het brood in het Nieuwe Tes­tament.

Evangelische beweging
De afgelopen jaren is zowel de gesloten avondmaalsviering als het alleenrecht van de predikant om het avondmaal te bedienen steeds meer onder druk komen te staan, aldus dr. Siebesma. „Dit komt voornamelijk door de invloed van de evangelische beweging. Gelovigen nemen buiten hun eigen kerkelijke gemeente deel aan open avondmaalsvieringen. Niet alleen omdat nagenoeg alle evangelische en charismatische gemeenten, gemeenschappen en huisgemeenten een open avondmaalsviering kennen, maar ook doordat op landelijke interkerkelijke conferenties en op plaatselijke Bijbelkringen, gebedskringen, jeugd- en studentengroepen avondmaal wordt gevierd, waarbij ook gelovigen uit reformatorische kerken zijn betrokken.”

Prof. Siebesma stelt vast dat in alle gevallen waar in het Nieuwe Testament sprake is van het „breken van brood” het niet gaat om een „gewone” maaltijd. Het staat altijd in de context van bijzondere gebeurtenissen en niet in die van een gewone simpele maaltijd. Jezus breekt het brood tijdens de wonderbaarlijke spijziging van de massa’s, tijdens zijn laatste seiderviering en in de ontmoeting met de Emmaüsgangers. „Het breken van het brood in het Nieuwe Testament is hetzij een aanduiding voor het vieren van avondmaal aan het begin van een gemeenschappelijke maaltijd, of wordt verbonden aan een bijzondere gebeurtenis.”

De avondmaalsviering zoals die vandaag de dag binnen de christelijke gemeente wordt gehouden is het resultaat van een eeuwenlange historische ontwikkeling. Daarom is het volgens dr. Siebesma „van belang om weer terug te gaan naar het Nieuwe Testament en ons af te vragen of we niet het zicht op een aantal Bijbelse principes uit het oog hebben verloren.”

Dagelijks
Het avondmaal is in het Nieuwe Testament ingebed in een maaltijd waarbinnen gemeenschap met Christus en met elkaar plaatsvindt. „Deze vond in Jeruzalem zelfs dagelijks plaats. De misstanden bij het avondmaal die Paulus bestrijdt in zijn brief aan de Korinthiërs, waar men het lichaam niet onderscheidt, hebben te maken met het feit dat men de gemeenschap met elkaar niet serieus nam, doordat iedereen zijn eigen voedsel meenam en dat niet deelde met anderen. Daardoor schransten sommige gemeenteleden zich vol met voedsel en dronken te veel wijn en bleven anderen hongerig.”

Van het voorbeeld van de gemeente van Jeruzalem kunnen we volgens prof. Siebesma leren dat het niet als bezwaar werd gezien als de gemeente in kleine groepen bij elkaar kwam voor een gemeenschappelijke maaltijd en avondmaalsviering. Een ander kenmerk, zo zei hij, was dat het met vreugde werd gedaan. Het avondmaal werd niet bediend, maar gevierd.

Verder stelt prof. Siebesma dat het Nieuwe Testament nergens aanwijzingen geeft wie het avondmaal mag bedienen. „Immers als dit aan het begin van een maaltijd plaatsvindt, is die vraag wie bedient ook niet zo relevant. Voor de hand ligt dan dat de gastheer voorgaat.”

Er zijn, aldus de ETF-hoogleraar, geen aanwijzingen in het Nieuwe Testament dat brood en wijn werden gewijd, zoals gebruikelijk in de rooms-katholieke traditie, of werden gezegend. Wel wordt God gedankt om wat Hij voor ons in Christus heeft gedaan. Ten slotte: „Als er een link is met de sabbatsviering op vrijdagavond, ligt het ook voor de hand het avondmaal wekelijks te vieren.”