Dat zei Balkenende maandag in Enschede tijdens de opening van het academisch jaar op de Universiteit Twente (UT). Tot de luisteraars behoorde prof. mr. Pieter van Vollenhoven, die sinds 1 oktober praktijkhoogleraar risk management aan de UT is.De premier toonde zich tevreden over de hoofdlijnen van het advies van de Sociaal Economische Raad (SER) aan het volgende kabinet. Daarin staat ook centraal dat zo veel mogelijk mensen aan de slag moeten om de vergrijzing het hoofd te bieden.

Balkenende waarschuwde dat de vergrijzing niet steeds als een groot probleem bestempeld mag worden. Oud worden krijgt op die manier te veel een negatieve klank.

Op de Universiteit Maastricht zei minister Van der Hoeven van Onderwijs dat universiteiten serieus werk moeten gaan maken van het bindend studieadvies, waarmee studenten die slecht presteren naar een andere studie kunnen worden gestuurd. Ze onderschreef daarmee een van de maatregelen die de koepel van universiteiten VSNU maandag voorstelde om het aantal studenten dat uitvalt te verminderen.

Als er veel studenten uitvallen, dreigt van het streven om in 2020 de helft van de Nederlandse beroepsbevolking hoogopgeleid te laten zijn, niet veel terecht te komen. Daar komt bij dat gesjeesde studenten de overheid handenvol geld kosten: in 2,5 jaar gaat het om ongeveer 370 miljoen euro.

Bij de opening van het academisch jaar in Maastricht waren de Indonesische minister van Onderwijs, Sudibyo, en de Duitse staatssecretaris van Innovatie, Stückradt, aanwezig, terwijl ambassadeurs waren uitgenodigd voor een lunch. Sudibyo werd vergezeld door rectoren van een aantal grote Indonesische universiteiten. Collegevoorzitter Ritzen presenteerde een strategisch programma, waarin onder meer staat dat in Maastricht de beste 3 procent van de studenten gratis studeert.

In Groningen opende staatssecretaris Bruins van Onderwijs het academisch jaar. Daarbij werd een oude traditie in ere hersteld: rector magnificus prof. dr. Zwarts sprak de studenten toe vanaf het balkon van het Academiegebouw. Op het bordes brachten hoogleraren en bestuursleden van studentenverenigingen het Grunnens Laid (Gronings volkslied) en het studentenlied Io Vivat ten gehore.

De Radboud Universiteit Nijmegen verleende dichter/essayist Cees Nooteboom gisteren een eredoctoraat in de letteren. Rector magnificus prof. dr. Blom liet zich kritisch uit over het nieuwe systeem van leerrechten. Deze maatregel staat volgens Blom haaks op het proces van academische vorming, waarin aandacht is voor verbreding en verdieping. Het systeem van leerrechten nodigt studenten uit tot het hoppen van de ene populaire cursus naar de andere.

In Leiden stelde de voorzitter van de Sociaal-Economische Raad, dr. Rinnooy Kan, dat private universiteiten aanspraak moeten kunnen maken op financiering door de overheid. Dan moet er wel voor gewaakt worden dat dit niet ten koste gaat van kleinere studies aan de publieke universiteiten. Een goede universiteit hoeft „de lokroep” van de cursusaanbieder niet te vrezen, stelt Rinnooy Kan, maar de commerciële universiteit mag niet zomaar de krenten uit de pap vissen.

De SER-voorzitter riep de Leidse universiteit op verder te gaan met selectie van studenten aan het begin van hun studie. De universiteit kondigde aan de komende drie jaar geen aanstaande eerstejaars meer te selecteren, nadat bleek dat verkozen studenten het niet beter deden dan niet-geselecteerde. De laatsten werden wel toegelaten, omdat er voor het experiment alleen op papier werd geselecteerd. „Maar het zou toch al te dwaas zijn als een overal elders ter wereld met succes ingezet motivatie- en rendementverhogend mechanisme in universitair Nederland tot permanent mislukken zou zijn gedoemd”, zei Rinnooy Kan.