De fondsen kunnen de pensioenen na enkele jaren waarschijnlijk weer volledig verhogen ter compensatie van loonstijgingen dankzij de stijgende rente. Die zorgt ervoor dat de pensioenfondsen er financieel beter voor komen te staan.„We hopen eind dit jaar onze deelnemers te kunnen vertellen dat we volledig indexeren”, zei de ABP-directeur financiën, Dick Sluimers, woensdag. „Dat kunnen we linksom bereiken via goede rendementen op onze beleggingen of rechtsom via een verder oplopende rente.”

Als de rente stijgt, hoeft een pensioenfonds minder geld te investeren om de benodigde oudedagvoorziening voor zijn deelnemers op te bouwen.

Bij het ambtenarenfonds ABP heeft de oplopende rente ervoor gezorgd dat de pensioenverplichtingen het afgelopen halfjaar met 13,5 miljard euro zijn afgenomen tot een bedrag van 145,7 miljard euro. PGGM zag de toekomstige verplichtingen in de eerste zes maanden 5,7 miljard euro dalen.

De afnemende verplichtingen hebben ervoor gezorgd dat PGGM en ABP een betere dekkingsgraad hebben. Bij beide pensioenfondsen stond de graadmeter die aangeeft in hoeverre zij aan hun toekomstige verplichtingen kunnen voldoen eind vorige maand op 133 procent. Daarmee is de dekkingsgraad bij PGGM gestegen tot boven tot niveau dat nodig is voor volledige indexatie van de pensioenen. Bij ABP ligt die grens op 140 procent. De pensioenbeheerders besluiten in het najaar over de compensatie van de loonstijging.

Voor het eerst sinds 2002 heeft zich dit jaar een kwartaal voorgedaan waarin de beleggingen van de twee grootste pensioenfondsen hun dekkingsgraden niet stutten. Zowel ABP als PGGM heeft de afgelopen drie maanden geld verloren op de beleggingsportefeuille. PGGM noteerde een min van 0,8 procent en ABP een van 1,5 procent.

„Dit reflecteert de onrust op de financiële markten. Vooral beleggingen in de opkomende markten staan onder druk, omdat veel spelers hun posities daar afbouwen. Dat zorgt voor prijsdruk”, constateerde directeur vermogensbeheer Roderick Munsters van het ABP. Hij verwacht dat de onzekerheid zal aanhouden, waardoor 2006 een gematigd beleggingsjaar wordt.

ABP en PGGM voelden vooral de neergang op de obligatie- en de aandelenmarkt. Bij het ABP was het verlies op aandelen vrijwel volledig toe te schrijven aan beleggingen in opkomende markten, zoals Brazilië, Thailand en Roemenië. Investeringen in grondstoffen en private equity vormden bij beide fondsen positieve uitschieters.

Omdat de investeringen in het eerste kwartaal wel goed rendeerden, kunnen de beheerders over het eerste halfjaar een plus presenteren. Het ABP, ’s lands grootste pensioenfonds met 2,4 miljoen deelnemers, draaide een positief rendement van 1,4 procent in zes maanden. Bij PGGM, dat ruim 1 miljoen actieve leden telt, betreft het een plus van 2,9 procent.