Volgens een woordvoerder van het ministerie, drs. H. Janssens, wordt tijdens de opleiding van gevangenispersoneel, zowel bewakers als inrichtingsartsen, -verpleegkundigen en -psychologen, ruimschoots aandacht besteed aan het onderkennen van signalen dat een gevangene suïcidale neigingen heeft.„Bij een verhoogd risico worden arrestanten onder cameratoezicht of in een beschermde omgeving geplaatst. Niet altijd geeft iemand echter signalen af. Zelfmoord is dan ook nooit helemaal te voorkomen.”

Prof. dr. J. Fiselier, emeritus hoogleraar penologie -de leer van het straffen-, onderschrijft die conclusie. „Zelfs al zou iemand in een observatiecel zitten, dan nog kun je niet elke suïcide voorkomen. Zo’n cel is helemaal kaal, en de gevangene heeft zijn riem en veters moeten afstaan. Maar een hemd is soms al voldoende voor iemand die zichzelf iets wil aandoen.”

In gevangenissen komt suïcide volgens Fiselier minder vaak voor dan in tbs-klinieken en in de forensische psychiatrie. „Het ligt voor de hand dat het risico bij mensen met persoonlijkheids- en gedragsstoornissen groter is. Niet altijd is zo’n zelfmoord een daad waarover al geruime tijd is nagedacht. Het kan ook plotseling gebeuren.”

Vorig jaar waren er 19 gevallen van zelfdoding in penitentiaire inrichtingen, in 2004 waren het er 21. Dat was een stijging ten opzichte van voorgaande jaren: 13 in 2003, 10 in 2002, 11 in 2001, 9 in 2000.

Relatief gezien is de toename overigens veel kleiner, omdat het aantal gevangenen in de periode 2000-2005 toenam van 11.700 tot 15.800. In vergelijking met 1975 (5 gevallen op 2500 gevangenen) is zelfs sprake van een daling.

Tijdens een piek in 1995 (14) en 1996 (16) weigerde toenmalig minister Sorgdrager van Justitie voorwerpen uit cellen te laten verwijderen die gebruikt zouden kunnen worden voor het plegen van zelfmoord. „In dat geval zouden de cellen zodanig uitgekleed moeten worden dat niet langer sprake is van een humane tenuitvoerlegging van detentie”, verklaarde ze in antwoord op vragen uit de Tweede Kamer.