IWI ontevreden over uitvoering sociale verzekeringen
De uitvoering van werknemers- en volksverzekeringen is nog steeds onder de maat. Bij de verstrekking van werknemersverzekeringen als de WAO en WW worden te veel fouten gemaakt. Zo werd vorig jaar ruim een op de tien WW-uitkeringen onterecht verstrekt. Daarnaast worden volksverzekeringen als de Algemene Nabestaandenwet niet goed toegepast.
Dat blijkt uit het woensdag gepubliceerde rapport ’De sociale verzekeringen in 2001’ door de Inspectie Werk en Inkomen (IWI). De toezichthouder, die voortkomt uit het voormalige CTSV, is vooral ontevreden over de kwaliteit van de uitvoering van werknemersverzekeringen.
Zo is in de uitvoering van de Werkloosheidswet (WW) het aantal fouten toegenomen. Het percentage WW-uitkeringen dat onrechtmatig is toegekend steeg van 7,7 in 2000 naar 10,3 vorig jaar. Volgens de IWI is de helft van deze fout verstrekte uitkeringen te verklaren doordat de uitvoerders onvoldoende toetsen of iemand verwijtbaar werkloos is.
De uitvoeringsinstellingen zoals Gak, Uszo en Cadans, die per 1 januari zijn samengegaan in het UWV, controleren verder te weinig of uitkeringsgerechtigden voldoende solliciteren. De toenmalige toezichthouder CTSV constateerde in voorgaande jaren al deze nalatigheden bij WW-verstrekking. De bedoeling was dat in 2001 meer aandacht voor controle zou zijn, maar de IWI constateert teleurgesteld dat weinig is verbeterd.
Bovendien zijn de uitvoerders volgens de inspectiedienst in 2001 weer tekort geschoten bij het keuren van zieken en arbeidsongeschikten. Ze zouden zich vooral gericht hebben op het wegwerken van achterstanden en minder op het verbeteren van de kwaliteit. Ook hiervoor waren de instanties al eerder gewaarschuwd.
In 2001 hebben de uitvoerders wel de achterstanden „substantieel” weten in te halen bij de eerste WAO-keuringen. „Bij de herbeoordelingen, na één en vijf jaar, zijn de achterstanden echter verder opgelopen”, stelt de IWI.
In totaal is bij de uitvoering van werknemersverzekeringen door de slechte prestaties 203 miljoen euro verkeerd uitgekeerd: 103 miljoen euro te veel en 101 miljoen euro te weinig. Bij deze verzekeringen gaat 17 miljard euro om.
Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) is niet onder de indruk van de kritiek. „Het rapport laat op onderdelen een verbeterd beeld zien. Bijvoorbeeld de WAO-uitvoering voldoet bijna aan de wettelijke norm”, aldus een woordvoerster. Volgens de IWI is bij de WAO 1,2 procent onjuist uitgekeerd, terwijl als wettelijke norm 1 procent geldt.
De UWV benadrukt dat de uitvoering twee jaar geleden ingrijpend is veranderd. „We hebben ervoor gekozen dat de uitvoering moet doorgaan en proberen de gevolgen voor de uitkeringsgerechtigden te beperken. Dat is kennelijk gelukt”. De organisatie merkt verder op dat het de tekortkomingen zelf al eerder had gesignaleerd.
De uitvoerder van volksverzekeringen, de Sociale Verzekeringsbank (SVB), heeft zich volgens de IWI vorig jaar wel verbeterd. Dit komt onder meer door een nieuw besturingssysteem, dat de SVB-prestaties meer inzichtelijk maakt. Bij de Nabestaandewet en de Tegemoetkoming Asbestslachtoffers worden alleen nog te veel fouten gemaakt. Bij de volksverzekeringen gaat 25 miljard euro om.