Aardappeltelers zelf de boer op met chips
’s-GRAVENDEEL - Het begon als een geintje, het frituren van aardappelschijfjes tot chips. Om de lekkere trek te stillen tijdens de aardappeloogst. Inmiddels leveren drie boeren uit de Hoeksche Waard hun ambachtelijke versnapering aan 250 afnemers.
Gerrit Rozendaal, René de Zeeuw en Henk Scheele uit ’s-Gravendeel werken als aardappelteler sinds enkele jaren samen onder de vlag Combinatie De Seuters. Omdat op enig moment de opbrengst van individuele aardappelteelt nauwelijks nog de kostprijs oversteeg, besloten ze de krachten te bundelen.Uit die samenwerking werd op een herfstavond, tijdens het gezamenlijk rooien van bintjes, een nieuw afzetproduct geboren. „Tijdens het oogsten nemen we altijd een frietpan mee”, vertelt De Zeeuw. „Als geintje besloot ik eens een keer geen patat, maar chips te bakken. Ik sneed de aardappels in schijfjes. Die smaakten verrassend goed. Nadien kregen we goede reacties als we ze op verjaardagen presenteerden.”
De respons bleek zo groot, dat het trio er tijdens een rustige winterperiode verder mee ging experimenteren. De Zeeuw: „We namen alle drie een frituurpan mee van thuis. In de periode van Kerst en oud en nieuw probeerden we veel verschillende aardappelrassen uit. Ook experimenteerden we met soorten frituurolie. Uiteindelijk leverde zonnebloemolie de beste smaak op.”
De monsters werden opnieuw gekeurd door familieleden en door de vrachtwagenchauffeurs van diverse leveranciers. De Zeeuw: „Ze zeiden dat we die schijfjes op de markt moesten brengen.” Met een aantal zakken chips onder de arm benaderden de Seuterboeren de plaatselijke groentespecialist. De Zeeuw: „Hij reageerde aarzelend, maar rond het middaguur belde hij of we een nieuwe lading konden brengen. De chips bleken uitverkocht.”
Langzaam begonnen diverse groente- en delicatessenzaken interesse te tonen voor de ”Hoeksche Ambachtelijke Chips”. Toen ook een bekende supermarktketen overstag ging, besloten Rozendaal, De Zeeuw en Scheele het professioneel aan te pakken; dat was vorig jaar. De benodigde snij-, frituur- en inpakmachines werden door een plaatselijk constructiebedrijf ontworpen. De opslagschuur achter het huis van een van de aardappeltelers werd deels omgetoverd tot een chipsfabriek van bescheiden omvang.
Rozendaal spreekt van een eerlijk en gezond product: „Na het wassen en sorteren frituren we de aardappelschijfjes mét schil. Hierdoor krijgen de chips meer smaak en zijn ze bovendien gezonder dan andere chipssoorten. In de schil huizen namelijk de meeste vitamines.”
De Zeeuw:,De schil maakt onze chips krokanter en is meteen een soort smaakversterker. Want we voegen geen smaak- of conserveringsstoffen toe. Bovendien brengen we de chips op smaak met zeezout, dat heeft een specifieke smaak.”
Hoewel de chipsbakkers niet onvriendelijk willen doen tegen de concurrent, leggen ze graag de verschillen bloot. De Zeeuw: „Onze chips hebben nog die natuurlijke, gele kleur van aardappels. Terwijl andere chips vaak vaalwit zijn. De gele kleur komt doordat we de chips van eigen aardappels maken, waarover we altijd de controle houden.”
Elke ras heeft zijn eigen aanpak nodig in de verwerking, stelt De Zeeuw. Zo kan in juli een aardappelsoort een goede zetmeelwaarde hebben, terwijl in september het bestanddeel zich omzet in suiker. Dan wordt de aardappel bruin en is daarmee onbruikbaar voor de chips. „Dat is voor ons het signaal om op een ander ras over te gaan.”
Ook zouden de Hoeksche Chips minder vet zijn dan andere. Rozendaal: „Ons product heeft een gemiddelde vetwaarde van tussen de 27 en 30 procent, terwijl dat bij andere producenten algauw 5 procent hoger ligt. Fabrikanten spoelen namelijk het zetmeel met water van de aardappelschijfjes, zodat die minder plakken. Hierdoor dringt het vet in de chips. Terwijl onze machine ervoor zorgt dat de schijfjes zonder ze te wassen toch niet aan elkaar gaan plakken. Hoe dat werkt? Nee, dat blijft geheim.”
Tussen bakken en inpakken worden de chips met het blote oog gecontroleerd op kleur en vorm. Voldoet het product niet aan de hoge standaardeis, dan wordt dat deel verwijderd. De scherpe controles geven het product volgens de Hoeksche aardappelboeren meerwaarde.
Daarom moet er wel een flink hogere prijs voor worden betaald. Hoeksche Chips kosten ongeveer het dubbele. De Zeeuw: „We bakken op een ambachtelijke manier. Zie het als een delicatesse die je iemand cadeau kunt doen. Nee, de jeugd zal niet snel onze chips kopen.”