De Stichting Phohi Monument wil twee torens vijf keer zo klein nabouwen op een rotonde aan de rand van Huizen.Het is algemeen bekend dat de zendgebouwen van Radio Kootwijk in het begin van de vorige eeuw zorgden voor een rechtstreekse radioverbinding tussen Nederland en Nederlands-Indië. Minder bekend is dat er ook vanuit het Noord-Hollandse Huizen radioprogramma’s werden uitgezonden naar het verre Indonesië. Eerst met behulp van een langegolfzender bij de Oude Haven, later door middel van kortegolfzenders bij de Meent. De 60 meter hoge houten masten bepaalden lange tijd het straatbeeld in het dorp.

Het zenderpark werd gebruikt door Philips Omroep Holland Indië (Phohi). Philips produceerde vanaf 1925 naast gloeilampen ook eenvoudige radiotoestellen. Anton Philips ergerde zich aan de slechte kwaliteit van de verbinding met Nederlands-Indië via de langegolfzender van Radio Kootwijk. Samen met enkele andere ondernemers richtte hij de Phohi op, die gebruikmaakte van de betere kortegolffrequentie.

De Phohi-uitzendingen waren vanaf het begin een succes. Op 1 juni 1927 spraken koningin Wilhelmina en de jonge prinses Juliana via de Phohi tot de landgenoten in Oost-Indië. Er kwamen enthousiaste reacties uit Indonesië. Het Philipsblad ”Industria” schreef: „Eerst na 4 weken kreeg men in Eindhoven een indruk van de ontroering, welke degenen in Oost-Indië, die daar voor het eerst plotseling stemmen uit het moederland hoorden, had bevangen. Niet zwakjes of onzuiver, neen, klaar en helder had daar in den hoofdtelefoon van den luisteraar geklonken, dat het Philips Radiolaboratorium zich meldde. De geweldige afstand van 12.000 kilometer welke hen, die in den tropennacht uitluisterden, van Holland scheidde, was weggevallen.”

In 1937 bouwde Phohi in Huizen twee bijzondere zendmasten. Deze 60 meter hoge torens stonden op een platform dat helemaal rond kon draaien. Daardoor kon de Phohi ook naar andere werelddelen uitzenden. Een Zuid-Afrikaans dagblad reageerde op de eerste kortegolfuitzendingen van Philips: „As ’n mens so’n stem hoort, dan hou jij jou asem op om nog meer te kan hoor!”

Het zijn deze twee masten die de Stichting Phohi Monument in het klein wil laten nabouwen. Huizenaar Bob van Loon kwam op het idee toen hij in het naburige Eemnes twee betonnen koeien in het midden van een rotonde zag staan. Van Loon, tot zijn pensioen werkzaam bij de telecommunicatieafdeling van Philips, vond dat de jeugd van Huizen het beroemde zenderverleden van het dorp niet mocht vergeten. Met enkele andere oudere Huizenaren richtte hij de Stichting Phohi Monument op.

Na een briefwisseling bleek dat gemeente Huizen wel wilde meewerken, maar geen geld beschikbaar had voor het monument, dat 29.000 euro kost. De stichting ging op zoek naar sponsors. Woningbouwcorporatie Alliantie Ontwikkeling, Philips en het Prins Bernhard Fonds gaven 15.000 euro. Ook het Huizer bedrijfsleven droeg zij steentje bij. Daarnaast kreeg heel Huizen een flyer door de brievenbus, waarin om een gift werd gevraagd. Op dit moment is het bedrag bijna in zijn geheel binnen.

Het wachten is nu op de bouwvergunning van de gemeente. Als die binnen is, kan de stichting direct beginnen met de bouw van de torens in de hal van kalksteenfabriek Xella. Eenmaal klaar worden 12 meter hoge stalen gevaartes op de nabijgelegen rotonde Randweg-Gooilandweg overeind gehesen. Initiatiefnemer Van Loon hoopt dat de masten op de Huizer dag in september onthuld kunnen worden. Dan komt er ook een informatieboekje uit over de ontstaansgeschiedenis van de Phohi-zenders.