Het zou voor werklozen financieel aantrekkelijker moeten worden een baan te zoeken. Verder moet het economische beleid in een land zo zijn dat een recessie niet direct tot langdurige werkloosheid leidt.Dat zijn enkele aanbevelingen uit een rapport dat de OESO, een denktank van dertig industrielanden, dinsdag naar buiten heeft gebracht.

Een gedegen werkgelegenheidsbeleid is belangrijk om de levensstandaard op peil te houden, zo schrijft de OESO. Bovendien moet de sociale zekerheid betaalbaar blijven. Landen moeten werklozen daarom meer stimuleren om werk te zoeken. Voor bedrijven zou het aantrekkelijker moeten worden om mensen in huis te halen. Nu zijn ze daar soms te terughoudend in.

Volgens het OESO-rapport gaan veel mensen die nu een uitkering hebben er financieel nauwelijks op vooruit als ze een baan krijgen. Vaak hebben ze ook nog last van gebrekkige regelgeving en krijgen ze van de autoriteiten nauwelijks steun als ze wel werk gaan zoeken. Dat gaat allemaal ten koste van economische groei en voorspoed, aldus de OESO.

Een simpel medicijn voor alle landen bestaat niet, maar er zijn voldoende voorbeelden van landen die goede resultaten hebben geboekt. Sommigen houden de uitkeringen bewust laag en doen zo min mogelijk aan regelgeving, maar de inkomensverschillen in die landen zijn vaak weer groot.

Andere landen combineren een hoge uitkering met een sterke impuls om werk te zoeken. Het nadeel daarvan is dat de arbeidswetgeving een relatief groot deel van de publieke middelen opslokt.

Uit het rapport blijkt dat de succesvolle landen veel energie steken in een stabiel macro-economisch beleid en hun concurrentiepositie. De meeste van die landen houden er strikte regels op na voor werkzoekenden, door ze eenvoudigweg te verplichten een baan aan te nemen. In landen die hervormingen juist nalaten, lopen mensen eerder de kans op langdurige werkloosheid, wat weer ten koste gaat van de levensstandaard.

De OESO zegt dat in veel landen de bevolking niet zit wachten op hervormingen (zoals versoepeling van het ontslagrecht) die soms nadelig kunnen uitpakken. Een gebrek aan draagvlak mag voor overheden echter geen excuus zijn om dan maar niets te doen.

Van alle mensen in de OESO-landen tussen de 15 en 64 jaar neemt 34,5 procent niet deel aan het arbeidsproces. Nederland zit met 28 procent onder het gemiddelde van deze landen. IJsland presteert het best met 15,6 procent, in Turkije is het percentage mensen dat niet werkt het hoogst: 54,1 procent.

Het Internationaal Monetair Fonds ziet de huidige stand van de werkloosheid niet als bedreiging voor de wereldeconomie. Volgens directeur IMF Rodrigo de Rato kan de groei vooral in gevaar komen door de stijgende olieprijs. Verder kan de vogelgriep ernstige gevolgen hebben, al is de kans daarop klein.

Een probleem dat hoe dan ook moet worden aangepakt vormen de zogeheten mondiale onevenwichtigheden. Die hebben vooral betrekking op het grote handelstekort in de Verenigde Staten enerzijds, en overschotten in Azië anderzijds.

Rato gaat ervan uit dat de groei van de wereldeconomie dit jaar op bijna 5 procent zal uitkomen. In de jongste groeiraming voorziet het IMF een groei van 4,9 procent.

Volgens De Rato moet er snel iets gebeuren om de onbalans in de wereldeconomie geleidelijk kleiner te maken. Als maatregelen uitblijven, bestaat de kans dat er een plotselinge correctie optreedt die verstorend kan uitpakken.

Voor een belangrijk deel zijn de Amerikanen aan zet, aldus De Rato. Die leven op te grote voet. Andere landen zullen volgens de IMF-topman niet altijd doorgaan om dat te financieren.