De verbazing bij de VVD was groot toen partijvoorzitter Van Zanen woensdagavond bekendmaakte dat Rutte 51 procent van de stemmen had gekregen, terwijl Verdonk met 46 procent genoegen moest nemen. Onderzoeksbureaus hadden voorspeld dat Verdonk een ruime overwinning zou boeken.De partijtop had een duidelijke voorkeur voor Rutte en was bang dat een overwinning voor Verdonk een periode van grote onrust en verdeeldheid zou inluiden. In de Tweede Kamerfractie, maar ook binnen het partijbestuur bevinden zich veel uitgesproken tegenstanders van Verdonk. Zij vinden dat ze als minister van Vreemdelingenzaken en Integratie in geruchtmakende debatten heeft gefaald en zich te veel afzet tegen de gevestigde kaders binnen de partij. De opluchting was dan ook groot toen Rutte als winnaar uit de bus rolde.

Ook bij de coalitiepartners werd het nieuws met instemming begroet. Met name bij het CDA werd er al rekening mee gehouden dat Verdonk het kabinet zou opblazen om haar populariteit onder de kiezers snel te kunnen verzilveren.

Rutte zal naar verwachting in september aftreden als staatssecretaris van Onderwijs. Hij zal dan toetreden tot de VVD-fractie, die hem direct zal kiezen als voorzitter. Hij kan dan deelnemen aan de algemene beschouwingen. Mogelijk volgt de huidige interim-voorzitter Van Beek Rutte op als staatssecretaris. Tijdens de campagne voor de Kamerverkiezingen in 2007 zal Verdonk Rutte steunen, zo verzekerde ze woensdagavond. Ze zullen volgens vicepremier Zalm „een mooie tandem” vormen. Rutte is blij met de toezegging van Verdonk. Hij gaat ervan uit dat zij veel kiezers naar de VVD kan lokken die anders op Wilders zouden stemmen.

Het was voor het eerst dat de leden van de VVD rechtstreeks hun lijsttrekker konden kiezen. Ongeveer 74 procent van de bijna 40.000 leden bracht een stem uit.

Rutte werd vanochtend als nieuwe lijsttrekker met applaus en felicitaties ontvangen door de VVD-fractie van de Tweede Kamer. Rutte hield aan het gesprek het gevoel over dat ieder lid van de fractie de uitslag accepteert. „Sommige fractieleden hebben op Rita gestemd, iedereen heeft zijn eigen emoties bij de uitslag.”

Rutte gaf aan samen met zijn tegenstrever Verdonk, de minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie, „door te gaan om van de VVD de grootste partij te maken.”

De campagneleider van Verdonk, Kay van de Linde, leidt uit de uitslag af dat de VVD-achterban minder conservatief is dan hij had ingeschat.

PvdA-leider Bos zei benieuwd te zijn wat de koers wordt van de VVD met Rutte aan het roer. Tijdens de campagne het VVD-lijsttrekkerschap ging het vooral om het verschil in stijl tussen Verdonk en Rutte, aldus Bos. Volgens hem blijft de VVD ook onder Rutte een partij „voor grote bedrijven en hoge inkomens.”