„De minister heeft aangegeven dat de regio een zwaarwegend advies geeft bij besteding van het Waddenfondsgeld. Nu zegt VROM dat we niets meer te zeggen hebben. Ik voel me voor joker gezet”, aldus de Friese gedeputeerde Bijman (CDA) donderdag.Het Noorden zou via het zogenoemde Waddenfonds 800 miljoen euro krijgen ter compensatie voor de gaswinning. Volgens Bijman voelen ook de provincies Noord-Holland en Groningen en de Waddengemeenten zich misleid.

Bijman baseert zich op een rapport dat twee hoogleraren in opdracht van VROM en het Coördinerend College Waddenzee (CCW) hebben uitgebracht. In dat advies wordt gesteld dat „het niet kan dat je een Rijksbegrotingsfonds hebt waarbij een overheid zelf een project gaat indienen en dat gaat beoordelen”, aldus Bijman. Volgens de gedeputeerde gebeurt dat echter wel en wordt dat toegestaan, ook in Noord-Nederland.

„Als een overheid niet meer mag adviseren over eigen projecten kan dat grote gevolgen hebben voor andere projecten”, aldus Bijman over de precedentwerking van het advies. Volgens het rapport moet er een onafhankelijk commissie in Den Haag komen die beoordeelt of plannen van het Noorden in aanmerking komen voor steun uit het Waddenfonds.

Volgens een woordvoerster van minister Dekker kunnen regionale bestuurders als medebelanghebbende -ze kunnen projecten indienen- geen onpartijdig advies indienen. Maar de hoogleraren hebben voorgesteld om hen op een andere manier toch invloed te geven. Zo ligt er een voorstel om de regio te betrekken bij de aanwijzing van een onafhankelijke commissie van wijzen die jaarlijks adviseert over te financieren projecten. „De minister staat daar positief tegenover.”

Op 31 mei komt de CCW, bestaande uit VROM, andere betrokken ministeries en de Noordelijke overheden, bijeen in Den Haag. Volgens Bijman valt dan het finale oordeel over de invloed van het Noorden op de besteding van het Waddengeld.

De winning van gas onder de Waddenzee moet volgend jaar januari beginnen, zo verklaarde minister Brinkhorst van Economische Zaken vorige maand. De dertig benodigde vergunningen, voortdurende metingen in de Waddenzee en een toezichthoudende, onafhankelijke commissie moeten de door de regering beloofde „hand aan de kraan” tijdens gaswinning in het gebied garanderen, zo zei hij toen.