Fischler wil de inkomenssteun loskoppelen van de omvang van de productie. Daarvoor in de plaats komen vaste bedragen, gebaseerd op de steun die in drie voorbije jaren werd ontvangen. Die steun wordt dan in zeven jaar met 20 procent gekort.

De voorstellen gaan gepaard met een verlaging van de prijzen van graan en zetmeelaardappelen. LTO-Nederland noemt dat „onaanvaardbaar”, omdat deze vanaf 1985 al met ruim de helft omlaag zijn gegaan. Een nieuwe verlaging van de graanprijs met 5 procent is niet acceptabel, aldus LTO.

Bij de vaste steun geldt een ondergrens van 5000 euro. Daardoor zal de regeling zo’n driekwart van de boeren die hier steun ontvangen niet direct treffen. Bij de overige boeren, een 17.000, gaat het gemiddeld om zo’n 10.000 euro aan steun. Daarvan wordt dus 5000 euro vrijgesteld en van de andere 5000 gaat dus 20 procent ofwel 1000 euro af.

Al met al gaat jaarlijks zo’n 300 miljoen euro aan directe inkomenssteun naar ons land. Daarvan valt tweederde onder de kortingsregeling, dus zo’n 200 miljoen euro. Dat zal dus met 20 procent, ofwel 40 miljoen euro, verminderd worden.

Het geld dat vrijkomt door de korting op de inkomens zal de Europese Unie herverdelen over de landen. Die kunnen het besteden aan stimulering van een minder intensieve landbouw, biologische landbouw of verfraaiing van landschap. LTO-Nederland vreest dat de boeren in Noord-Europa flink gaan inleveren ten behoeve van hun collega’s in het zuiden van de Europese Unie. De Nederlandse landbouworganisatie pleit ervoor de directe inkomenssteun zoveel mogelijk overeind te houden, mits de boeren voldoen aan eisen rond voedselveiligheid, milieu en dierenwelzijn.

Met de hervorming van het landbouwbeleid, die in 2004 in zou moeten gaan, wil de Europese Unie tegemoetkomen aan de kritiek van de WTO, de Wereldhandelsorganisatie. Voor de Nederlandse boeren betekent dit dat ze zich meer zullen richten op de vrije markt dan op premies van de Europese Unie. Te verwachten is dat ze meer gewassen gaan verbouwen die goed in de markt liggen.

De Europese boerenlobby COPA verklaarde woensdag dat de voorstellen van de Commissie de inkomens van boeren zullen reduceren. De boeren verwijten de Commissie dat zij de landbouwhervormingen snel probeert in te voeren voor de uitbreiding. „De voorgestelde bezuinigingen zijn een vertrouwensbreuk met de boeren”, zei John Dillon namens Ierse boeren. „Dit zal leiden tot het verlies van banen (…) en kan duizenden boeren dwingen een baan buiten de landbouw te zoeken.”

CDA-kamerlid Atsma steunt de omvorming van productsteun naar inkomenssteun, maar is niet gerust op de ontwikkeling van de graanprijzen. De VVD vindt de voorstellen onvoldoende om de Europese Unie financieel op orde te brengen voordat die wordt uitgebreid met mogelijk tien lidstaten. Voor de Nederlandse boeren vallen de gevolgen mee in vergelijking met die in het buitenland.

De ontwikkelingsorganisatie Novib vindt dat de Europese Commissie in de voorstellen te weinig rekening houdt met de gevolgen voor de ontwikkelingslanden. De Novib pleit voor afschaffing van exportsubsidies en een einde aan de Europese druk op ontwikkelingslanden om hun landbouwsector te liberaliseren.