Staken bij NedCar was onvermijdelijk, omdat onderhandelingen met de directie tot niets leidden. De CNV BedrijvenBond wilde drie dingen: een onafhankelijke werkgroep die zou onderzoeken op welke manier de toekomst van NedCar veilig kan worden gesteld, de vrijheid voor NedCar om in opdracht van andere fabrikanten auto’s te maken en opschorting van de reorganisatie tot eind dit jaar.Van die drie wilde NedCareigenaar Mitsubishi alleen toezeggen dat NedCar de vrijheid kreeg andere klanten te zoeken. Dit was naar het oordeel van de CNV BedrijvenBond te weinig. Duidelijk was wel dat praten geen resultaat zou opleveren en dus brak er vrijdag 21 april een 24 uursstaking uit. Op dinsdag 25 april rolde er alsnog een akkoord uit de bus. Dat was heel snel, zeker gezien de weigerachtige houding van de directie tot aan de staking.

De afgelopen weken is er veel gespeculeerd over het antwoord op de vraag of een staking naar Nederlands model in Japan wel goed zou vallen. Immers, in Japan wordt niet gestaakt. In een artikel (in het RD van 27 april) van Wijnand Zondag, hoogleraar arbeidsrecht in Groningen, wordt dit Japanse model uitvoerig beschreven. Inclusief de opmerking dat de werkgever het „als zijn hoogste plicht ziet om zijn werknemers voor ontslag te behoeden.”

In het geval van NedCar bleek hier bitter weinig van. Vanwege het staken van de productie van de smart forfour van DaimlerChrysler, wilde Mitsubishi duizend banen schrappen. En wel binnen vier maanden. Hieruit blijkt op geen enkele wijze dat Mitsubishi het zijn hoogste plicht vond om werknemers voor ontslag te behoeden. Integendeel. Voorstellen van de CNV BedrijvenBond om te bekijken hoe de toekomst en de werkgelegenheid van 3000 werknemers konden worden veilig gesteld, werden terzijde geschoven.

Bovendien betaalt DaimlerChrysler tot aan het einde van dit jaar de salarissen. Dit geeft ook aan dat Mitsubishi wel heel goedkoop van de werknemers af wilde.

Uiterste middel
En dan de vraag of de staking in Japan is begrepen. Ik denk het wel. De topman van Mitsubishi Motors, Matsuko, heeft jaren in Nederland en België gewerkt en kent de cultuur in de Lage Landen. Hij weet ook dat een staking in deze contreien het uiterste middel is en dat dit pas wordt ingezet als met onderhandelen geen akkoord kan worden bereikt.

Daarnaast is het zo dat gevoeligheden in Japan geen reden kunnen zijn om als vakbondsleden geen gebruik te maken van wettelijke rechten. De redenering dat niet moet worden gestaakt omdat het in Japan niet goed zou vallen, gaat niet op. Dan zou ook moeten gelden dat bij een Engels bedrijf volgens de Engelse mores wordt gestaakt, en bij een bedrijf dat eigendom is van een Belgisch bedrijf wordt dan volgens de Belgische normen gestaakt, compleet met vuurwerk.

De situatie rond NedCar bood eind vorige maand geen andere uitweg dan een staking. Maar op de achtergrond gebeurde er veel meer. Met premier Balkenende en staatssecretaris Van Gennip voorop werd druk uitgeoefend op de directie van NedCar om toch een akkoord te bereiken met de bonden. Tegelijkertijd werd min of meer stille diplomatie bedreven. De Nederlandse ambassadeur in Japan had een onderhoud met Matsuko over het massaontslag bij NedCar. Inmiddels heeft het ministerie van Economische Zaken toegezegd diplomaten te willen inzetten om NedCar te helpen.

Foute inschatting
Zondag maakt een foute inschatting. Vakbond De Unie deed niet mee aan de staking. Juist met een beroep op het Japanse model. Uit het voorgaande zal duidelijk zijn dat de CNV BedrijvenBond die mening niet deelt.

Ook het andere argument van De Unie, namelijk de wijziging van de WW op 1 oktober aanstaande, is niet valide. Er zijn met NedCar afspraken gemaakt om de nadelige effecten van de WW-wijzigingen op te vangen. Door het uitstellen van de reorganisatie alleen al is het nadelige financiële effect van de nieuwe wetgeving opgeheven. Immers, doordat eventuele ontslagen nu pas uiterlijk 1 april 2007 ingaan, zijn werknemers een aantal maanden langer verzekerd van hun salaris.

Tot slot nog één punt. In de hele discussie over NedCar ging het voortdurend over verlies van werkgelegenheid voor duizend werknemers. De CNV BedrijvenBond accepteert dit niet en heeft alles op de kaart van behoud van werkgelegenheid gezet. De komende tijd gaan we daarmee door. Tenslotte is werk de beste sociale zekerheid.

voetnoot (u17(De auteur is voorzitter van CNV BedrijvenBond.