Binnenland

Mabel: Media kunnen de democratie bedreigen

VLISSINGEN (ANP) – Media kunnen de democratie bedreigen. Dat zei prinses Mabel vrijdag in Vlissingen, waar ze de H. M. van Randwijklezing hield.

5 May 2006 12:18Gewijzigd op 14 November 2020 03:43

„Veel massamedia worden gedreven door oplages en kijkcijfers, en niet door een onbevangen kritische analyse, waarheidsvinding of eenvoudigweg het leveren van kwaliteit. Beeldvorming verdringt inhoud", waarschuwde ze.„Massamedia spelen in de open samenleving een essentiële rol voor onze oriëntatie op de wereld en zijn van wezenlijk belang voor ons beeld van de werkelijkheid. Als dat beeld om politieke of commerciële redenen vertekend

wordt, heeft dat onvermijdelijk gevolgen voor de democratie. Waarom accepteren we dat deze medialogica belangrijker is dan adequate informatie en kwaliteitsvolle waarheidsvinding?", vroeg de vrouw van prins Friso zich af.

Ze had nòg een appeltje te schillen met de media. Ze haalde daarbij overigens niet haar eigen roemruchte ervaringen aan, maar die van auteur William Faulkner, die tot zijn weerzin uitgebreid met zijn privéleven en al in een glossy belandde.

„Wat is vrijheid als de individuele vrijheid niet meer kan bestaan? Als je waardigheid geschonden wordt omdat privacy, de intieme details van je bestaan, niet meer beschermd zijn – en als koopwaar, al dan niet opgesmukt met de nodige leugens, worden aangeboden? Wat is nog democratie als de vox populi niet de waarheid maar sensatie wil horen? Wat gebeurt er met een democratie als de persvrijheid – zonder welke geen democratie kan bestaan – wordt misbruikt om zich te verrijken ten koste van het privé–bestaan van mensen?"

Mabel zei verder dat de wereld niet langer duidelijk verdeeld is in democratieën en dictaturen. „ Veel landen hebben nu gekozen regeringen, maar dit is niet noodzakelijkerwijs gepaard gegaan met meer vrijheid. Integendeel, in de 21ste eeuw komt de bedreiging van de vrijheid in veel gevallen van binnenuit – van regimes die beweren democratisch te zijn en misschien hiervan de uiterlijke schijn vertonen, maar uiteindelijk regeren als semi–dictaturen. Zij organiseren regelmatig verkiezingen, en laten een paar oppositiepartijen, autonome niet–gouvernementele organisaties of onafhankelijke kranten toe. Maar tegelijkertijd hebben zij genoeg controle over de maatschappelijke krachten om een serieuze bedreiging van hun bewind te voorkomen".

Veel onderzoeken wijzen uit dat in de gehele westerse samenleving de politieke elite niet op een groot vertrouwen van de burgers kan rekenen, vervolgde de schoondochter van de koningin. „Sterker, het wantrouwen, de kloof tussen burger en politieke klasse groeit. De aanhang van vrijwel alle politieke partijen loopt dramatisch terug en de participatie in verkiezingen is ook laag. In onze geïndividualiseerde, westerse samenleving is de passie voor het algemeen maatschappelijk belang geen dominante factor", constateerde ze.

„Het mag evident zijn dat deze ontwikkelingen consequenties zullen hebben voor onze politieke cultuur. Een duidelijk gevolg is het politiek populisme dat overal in Europa de kop op steekt".

Afnemend geloof in de vrijheid uit zich in de westerse wereld in een toenemende angst, onzekerheid, vrees voor veranderingen en intolerantie. „Wij verweren ons niet langer, wij verharden. Onze buitenlandse politiek lijkt steeds vaker meer gedreven door eigenbelang dan door internationale verdragen en idealen. Populistische demagogen worden steeds vaker gehoord. Maar zonder geloof in vrijheid zal onze samenleving narcistisch worden, want zij is uitsluitend met zichzelf bezig. Zij wordt tevens decadent; alleen het materiële en het uiterlijke tellen. En de geschiedenis leert ons dat zo het verval van een beschaving begint", aldus Mabel.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer