Secretaris M. Timmermans uit Veen is enthousiast over het nieuwe project van de stichting Vrienden van Heidelberg en Dordrecht. De stichting -„we zijn klein, jong, hebben weinig financiële middelen, maar zijn erg ambitieus”- is op hervormingsdag 2003 te Heusden opgericht en heeft als doel de verspreiding van het reformatorische erfgoed in Duitsland. Timmermans: „Het klinkt vreemd om in het land van de reformator Maarten Luther zulke activiteiten te verrichten, maar het is hard nodig. Veel Duitsers hebben hun eigen erfgoed verloren.”De vraag naar een psalmboek is afkomstig van Duitse contactpersonen van de stichting. „In Duitsland spraken we regelmatig mensen die het hadden over het oude psalmboekje van opa en oma. Niemand wist eigenlijk over welk psalmboekje het ging. Het was in geen enkele boekenkast terug te vinden.”

Om toch aan de vraag naar een psalmberijming te voldoen, is de Nederlandse stichting op zoek gegaan naar een zuivere berijming. De keus viel op de psalmberijming van Matthias Joressen (1739-1823), tijdens zijn leven onder andere predikant van de Duitse gemeente te Den Haag.

Tot ongeveer 1850 was de berijming van Joressen in de Duitse kerken nog volop in gebruik. Tegenwoordig wordt hij doodgezwegen, letterlijk. Aan de kwaliteit ligt het volgens Timmermans niet. „De psalmberijming van Joressen ligt het dichtst bij het hart van de Reformatie en steekt met kop en schouders boven de andere psalmberijmingen uit. Het is een soort combinatie van de Nederlandse berijmingen van Datheen en 1773.”

De bundel onderging enkele wijzigingen om hem zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken. „Enkele antieke woorden waarvan Duitsers zelf de betekenis ook niet meer weten, hebben we vervangen. Ook is her en der de melodie licht gewijzigd.” Overigens is de berijming van Joressen wel gebaseerd op de Geneefse melodieën. „We hebben bewust voor deze berijming gekozen. Een melodie blijft mensen bij. Dat verhoogt de waarde van deze psalmbundel”, aldus Timmermans.

Het was even spannend of de psalmberijming daadwerkelijk op markt kon komen. Uiteindelijk bood de Gereformeerde Bijbelstichting (GBS) uitkomst door 1000 exemplaren te bestellen. „De GBS is van plan ze hier in Nederland af te zetten. Daarbij valt bijvoorbeeld te denken aan reformatorisch middelbare scholen. Mooi toch, een dagopening bij Duits beginnen met het zingen van een Duitse psalm?” Het is de bedoeling dat de psalmboekjes binnenkort van de pers rollen.

Door het vertalen van werken van onder anderen Th. Watson, A. Comrie en het bekende boekje ”Gebedsgestalten” van ds. F. Bakker wil de stichting haar „Duitse vrienden” voorzien van degelijk reformatorische kost. Timmermans: „Alleen John Bunyan en Spurgeon zijn in Duitsland enigszins bekend. Van bijvoorbeeld Comrie, Owen, Rutherford, MacCheyne en Watson hebben ze nog nooit gehoord.”

Timmermans: „Luther waarschuwde al dat de bui van Gods genade niet altijd blijft hangen, maar kan wegdrijven. Die woorden blijken helaas ook voor Duitsland waar te zijn. Het blijkt uit de geschiedenis dat twee of drie geslachten na de Reformatie veel Duitsers alweer zijn afweken van de leer van vrije genade. Ook onze Duitse contacten moeten helaas erkennen dat de calvinisten de hartslag van Luther het best bewaard hebben. Laten wij ons daar echter niet op verheffen. Een gestrand schip is een baken in zee.”

Naar ”Die vollständige Psalmenbereimung” van Joressen wordt met veel verlangen uitgezien. Of zij ook gebruikt zal worden is echter nog maar de vraag. Timmermans: „Het is het streven van de Duitsers en onszelf om de berijming weer in te voeren. Of dat lukt weet ik niet. In de Landeskirchen zal zij niet meteen worden ingevoerd, maar misschien zullen enkele kleine huisgemeenten haar weer gaan gebruiken.”