„Catechese geven is het leven delen”
WOUDENBERG - Wij leren het beste van hen die wij liefhebben. Een uitspraak van Augustinus. Een van zijn mooiste, vindt drs. R. J. A. Doornenbal. De docent kerkgeschiedenis sprak woensdag over ”Leren en onderwijzen in de klassieke oudheid & vroege kerk”, tijdens een studiedag over de catechesemethode ”Leren om te leven”.
Een juist verschenen vijfde deel met daarin lessen voor de belijdeniscatechisatie completeert de methode. Reden voor uitgeverij Groen om een studiedag te organiseren. In kerkelijk centrum Eben Haëzer in Woudenberg gingen verschillende sprekers gisteren in op de catechesemethode. Daarnaast hield Doornenbal, docent aan de Christelijke Hogeschool Ede (CHE), een lezing over het leren en onderwijzen in de Vroege Kerk en de relevantie daarvan voor de catechese nu.Dat feitenkennis overdragen niet genoeg is, illustreert zijn lezing. In de joodse traditie gingen wijze mannen (chakhamiem) en later de rabbi’s een leerrelatie aan met jonge mannen. Doornenbal: „Zij deelden het leven met hen. Dat is meer dan af en toe catechisatie geven. Ik kan me voorstellen dat catechisanten je serieus nemen als je ook andere kanten van jezelf laat zien.”
Een voorbeeld hiervan is volgens hem de manier waarop Jezus met Zijn discipelen omging. „Hij gaf hun onderwijs en stond in een nauwe relatie met hen. De vorm was niet nieuw, maar Jezus vulde deze op een unieke manier in.”
Enkele kenmerken van Jezus als rabbi zijn volgens de docent dat Hij het niet over theologische waarheden had, maar dat elk woord levend was. „Verder wist Jezus waarover Hij sprak - iets wat een catecheet in zijn oren moet knopen. Jezus gebruikte tevens een gevarieerde onderwijsmethodiek.”
Als het gaat over de rol van de leraar in de klassieke oudheid en in de Vroege Kerk, noemt Doornenbal de Grieken, bij wie het onderwijs na de ’basisschool’ werd vormgegeven door een diepgaande en intieme relatie tussen een jongeman en een oudere man die zijn model, gids en inwijder was.
De vroege christelijke Kelten kenden ”soul friendship”. Zij hielpen om hun wijsheid toe te passen op het hele leven en de hele persoon.
De docent komt uit bij Augustinus, die stelde dat kennen ten diepste niet mogelijk is zonder liefde. De liefde wordt gewekt door een enthousiasmerende leermeester. De kerkvader toont zich volgens Doornenbal een gepassioneerde onderwijzer.
De drie auteurs van de catechesemethode verzorgden ieder een programmaonderdeel. Ds. P. van der Kraan (hervormd predikant in Bleskensgraaf) opende de studiedag, ds. A. J. van den Herik (hervormd predikant in Hoevelaken) liet de uitgangspunten en een overzicht van de methode zien. A. Pals, docent sociaalagogische vaardigheden aan de opleiding Godsdienst Pastoraal Werk aan de CHE, gaf een presentatie over het voorbereiden van catechisatie: van lesmateriaal tot een powerpointpresentatie.
Volgens uitgever D. L. Aangeenbrug wordt de catechesemethode ”Leren om te leven” in naar schatting 200 gemeenten gebruikt. Vanaf volgend jaar gaat de uitgever deel 1a en 1b (12-14-jarigen) reviseren. Bovendien werkt Groen aan een powerpointpresentatie met verschillende werkvormen als ondersteunend materiaal.
Aangeenbrug peilde gisteren op initiatief van ds. Van der Kraan reacties over een eventueel uit te brengen catechesemethode voor twintigplussers die om verschillende redenen nog geen belijdenis willen doen.
Het nieuwe belijdenisdeel van de methode gaat uitvoerig in op de geloofsleer en geeft een overzicht van de kerkgeschiedenis. De nadruk ligt op de persoonlijke verwerking van de stof.