De wapens van Hezbollah, de nieuwe relatie met buurland Syrië en een geschikte locatie voor het Hariritribunaal beheersen de agenda. De verdeeldheid tussen de partijen is ouderwets groot.Een ordinaire ruzie over de rol -en toekomst- van Hezbollah tussen de Libanese president en de premier op de Arabische top eind vorige maand in de Sudanese hoofdstad Khartoem legde de politieke tegenstellingen in het land voor de hele Arabische wereld bloot. Om uit crisis te komen bezoekt premier Fuad Siniora donderdag Washington voor overleg met president George Bush. Een andere leider van de ”14 maartbeweging”, zoals de anti-Syrische coalitie ook wel wordt genoemd, Sa’ad al-Hariri, vertrekt naar Parijs voor advies van de Franse president Jacques Chirac.

Lokale ondernemers klagen ’s avonds op de televisie dat sinds het land in de huidige politieke crisis zit, het zakelijk niet voor de wind gaat. Het oude stadscentrum van de hoofdstad is sinds de aanvang van de nationale dialoog uitgestorven. Columnisten uit Libanese dagbladen omschrijven de situatie als „de ergste crisis” sinds het einde van de burgeroorlog.

Het bezoek van Siniora is al voor zijn vertrek zeer omstreden. De soennitische premier kreeg voor de paasdagen flinke kritiek vanuit sjiitische hoek. Vooral de timing van de ontmoeting met Bush werd hem door Hezbollahleider Hassan Nasrallah kwalijk genomen. Nasrallah omschreef de ontmoeting met Bush als „een ode” aan Israëlische en Amerikaanse agressie.

Het bezoek valt samen met de herdenking van het bloedbad van Qana. In dit zuidelijke bergplaatsje werd in 1996 een opslagplaats van de Verenigde Naties door Israëlische straaljagers onder vuur genomen. In de vermeende schuilplaats van Hezbollahstrijders bleken zich vele vrouwen en kinderen te verschuilen. Meer dan honderd van hen kwamen om het leven.

Siniora is van deze kritiek niet onder de indruk. Bovendien heeft hij een overvolle agenda voor de topontmoeting. Na vijf weken van mislukt overleg tussen alle veertien verschillende politieke stromingen ligt er voor het piepkleine -en demografisch uiterst verdeelde- Libanon weinig goeds in het verschiet. De krijgsheren van weleer komen er opnieuw niet uit.

Een van de vragen waar de leiders mee worstelen, is wat moet gebeuren met de wapens van de Hezbollah. De 14 maartbeweging laat er in elk geval geen misverstand over bestaan: bedankt voor het verzet, maar we hebben jullie niet meer nodig. Ook al wordt deze boodschap ondersteund door een meerderheid in het land, de nationale verhoudingen zijn niet evenredig in de politiek vertegenwoordigd.

De frustratie dat alleen een door het buurland gesteunde groep met wapens mag rondlopen, zorgt voor veel ergernis bij het gros van de Libanezen. Nadat vorige week tijdens de ’dialoog’ het nieuws naar buiten druppelde dat Iran de Hezbollahposities in het zuiden gebruikt om de grens te bespieden, liepen de gemoederen hoog op. Druzenleider en lid van de anti-Syrische coalitie Walid Jumblatt, bekritiseerde de militante groep en zijn opdrachtgevers fel. Hij is, samen met nog een paar anderen, gesommeerd in Damascus voor de rechter te verschijnen.

Het inleveren van de wapens lijkt vooralsnog op het meeste verzet bij de achterban van Hezbollah te stuiten. Het voorstel om de milities lid te maken van het Libanese leger of de politie, net als destijds gebeurde bij de christelijke strijders, valt bij Syrië slecht. Men vreest de grip volledig kwijt te raken.

Ook de strijd om de door Israël bezette Shebaa Farms houdt de gemoederen bezig. De Libanese oppositie zegt dat deze niet bij Libanon horen, maar onderdeel zijn van de Golanhoogvlakte en dus onderdeel van Syrië. Hezbollah gebruikt dit conflict als laatste middel om het gewapend verzet te rechtvaardigen.

Syrië blijft een stevige vinger in de Libanese pap houden. Het functioneren van president Emile Lahoud staat al ter discussie sinds het moment dat zijn termijn op voordracht van het buurland in 2004 met drie jaar werd verlengd. Hij legt alle kritiek van de 14 maartbeweging naast zich neer en blijft zitten waar hij zit. Tijdens de Arabische top in Khartoem kreeg hij het aan de stok met zijn eigen premier. Beide gaven een andere invulling aan de rol van „het verzet” en de invulling van VN-resolutie 1559, die de ontwapening van alle milities in Libanon voorschrijft.

Normaal gesproken reizen de Syrische en de Libanese delegatie gezamenlijk naar dergelijke bijeenkomsten, maar die tijd behoort tot het verleden. Al snel werd duidelijk dat de relatie met het buurland opnieuw wordt gedefinieerd. De Syrische president Bashar al-Assad schudde breed glimlachend de handen van Siniora en nodigde hem officieel uit om in Damascus op de koffie te komen.

Voordat Siniora daadwerkelijk naar Damascus vertrekt, wil hij eerst advies bij Bush inwinnen. Aangezien Damascus uit de internationale aandacht is en alle ogen op Iran zijn gericht, wil Siniora precies weten waar hij aan toe is. Assad weigerde vorige week vragen van de nieuwe onderzoekschef naar de aanslag op Al-Hariri, Serge Brammertz, te beantwoorden. In Syrië lopen diverse verdachten, onder wie een neef en broer van de president, nog vrij rond.

De Verenigde Naties zijn intussen druk bezig met het zoeken naar een geschikte locatie voor een tribunaal waar de verdachten van de aanslag op Rafiq al-Hariri berecht moeten worden. Cyprus staat momenteel boven aan het verlanglijstje. Andere potentiële landen zijn Egypte en Australië. Cyprus is populair onder de Libanezen omdat het dichtbij is en daarmee de goedkoopste oplossing. Groot bezwaar voor Cyprus is dat de doodstraf moet worden afgezworen.

De komende weken worden cruciaal. Na een rustige Pasen, waar mensen vooral thuisbleven, is het gesprek van de dag duidelijk. Wil Libanon uit de patstelling komen, dan zijn pijnlijke concessies nodig. Concessies voor alle partijen. Zolang Siniora in de Verenigde Staten zit, ligt het bestuur in het land volledig stil en blijft alles bij het oude.