Europees Commissaris Kroes (Concurrentiebeleid) meent dat het mogelijk is de kosten fors omlaag te laten gaan, omdat de banksector in haar ogen nu woekerwinsten maakt over de rug van de consument.Gemiddeld betaalt een consument op een aankoop met bank- of kredietkaart volgens haar nu tot 2,5 procent te veel, omdat bedrijven de kosten die zij kwijt zijn aan Visa, MasterCard of systemen voor automatische betalingen doorberekenen aan klanten. Dat leidt tot een totale winst voor de banksector van 50 tot 100 miljard euro.

Kroes kondigde woensdag aan dat zij de komende tien weken met de banken en kredietkaartmaatschappijen als Visa en MasterCard gaat overleggen over oplossingen. Als dat overleg niets oplevert, zal zij stappen ondernemen, die uiteindelijk kunnen leiden tot rechtszaken bij het Europees Hof van Justitie in Luxemburg.

De Nederlandse Eurocommissaris stelde woensdag tijdens een persconferentie de banken een laatste kans te willen geven en „diplomatiek te zullen blijven.” Toch haalde zij zwaar uit naar de sector. „De winsten die nu gemaakt worden, zijn schandalig hoog. Ik heb er genoeg van dat er marktpartijen zijn die zich niet gedragen zoals het moet. De banken moeten maar beseffen dat het paradijs voorbij is. Wat nu gebeurt is abnormaal en niet acceptabel.”

Kroes noemde Nederland en Duitsland wel als goede voorbeelden van landen die in ieder geval concurrentie mogelijk hebben gemaakt voor automatische betaalsystemen. Zij wil dat dit in alle lidstaten gebeurt voor de verwerking van transacties met gewone bankpasjes en kredietkaarten.

Daarvoor moeten banken ook technische gegevens beschikbaar maken, om de concurrentie te bevorderen. Meer concurrentie leidt volgens haar tot prijsdalingen voor de consument, „die nu te veel betaalt.”

Ook hoopt zij dat er één echte vrije EU-markt voor betalingsverkeer komt, waardoor er een Europese concurrent van Visa of MasterCard kan opstaan.

In de EU vinden elk jaar ruim 23 miljard betalingen met een bankpas of kredietkaart plaats. Die aankopen vertegenwoordigen een totale waarde van 1350 miljard euro.

De kosten voor het gebruik van een kredietkaart lopen ook sterk uiteen tussen lidstaten. Zonder voorbeelden te willen noemen, stelde Kroes dat in sommige EU-lidstaten de kosten voor zakelijk gebruik van een kredietkaart tot 650 procent hoger kunnen zijn dan in de goedkoopste landen.

De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) zei in een reactie dat de kwestie hier eigenlijk niet speelt. Nederland heeft een betrekkelijk kleine markt voor creditcards met slechts ruim 40 miljoen transacties per jaar op een bevolking van 16 miljoen. Kroes noemde Nederland juist een goed voorbeeld, aldus een woordvoerder van de NVB.

In 't kort:
- Eurocommissaris Kroes overlegt met banken over winst op transacties met betaalkaarten.
- Sector krijgt tien weken om goede wil te tonen.
- Kroes stapt naar rechter als overleg niets oplevert.
- Per jaar 23 miljard betalingen met bankpas of kredietkaart.
- Kwestie speelt volgens NVB nauwelijks in Nederland.