De oproep weerspiegelt de verontwaardiging van de regerende elite in Indonesië over het verleden maand genomen besluit voorlopige verblijfsvergunningen te verlenen aan de Papoea’s. De asielzoekers, die met een kano in Australië arriveerden, zeiden dat zij op de vlucht waren voor genocide.In de Indonesische provincie Papoea is al tientallen jaren een separatistische opstand aan de gang, waarbij slecht bewapende Papoea’s tegenover het Indonesische leger staan. Het conflict, dat dateert sinds de Nederlandse overdracht in de jaren ’60, heeft mogelijk meer dan honderdduizend mensen het leven gekost. De slachtoffers zijn meest Papoea’s die stierven door hongersnoden, ziekten en andere rampen die mede het gevolg waren van opgedrongen isolement en vijandelijkheden. Mensenrechtenactivisten zeggen evenwel dat ook Papoea’s die op vreedzame wijze steun betuigen aan de idee van onafhankelijkheid, door het Indonesische leger worden vervolgd en soms worden gemarteld en gedood.

Het besluit de 42 Papoea’s een visum te geven wordt in Jakarta gezien als een veroordeling van het Indonesische beleid. Canberra nam het besluit ondanks persoonlijke garanties van de Indonesische president Susilo Bambang Yudhoyono, dat de Papoease asielzoekers bij terugkeer niet zouden worden gestraft.

De kwestie heeft de Papoease onafhankelijkheidsbeweging internationaal aandacht opgeleverd. In het verleden weken door het Indonesische leger gezochte Papoea–rebellen geregeld uit naar het buurland Papoea–Nieuw–Guinea. Zo’n vlucht levert in tegenstelling tot die naar Australië echter weinig of geen nieuws op.

Deskundigen betwijfelen of nu een stroom Papoease bootvluchtelingen richting Australië zal varen. De tocht is te lang, te gevaarlijk en te onvoorspelbaar. Bovendien hebben de Indonesische en de Australische autoriteiten extra patrouilles aangekondigd.

De Australische premier John Howard zei donderdag blij te zijn dat een nieuwe groep asielzoekers uit Papoea er niet in was geslaagd de overtocht naar Australië te maken en vermoedelijk was uitgeweken naar Papoea–Nieuw–Guinea. Howard bevestigde berichten in de media dat de boot brandstofgebrek had gekregen.

De Indonesische president Yudhoyono benadrukte woensdag tijdens een bezoek aan Papoea dat zich in de achttien maanden van zijn ambtstermijn geen mensenrechtenschendingen in de provincie hebben voorgedaan. Hij zei het probleem van Papoea ‘op vreedzame, rechtvaardige en waardige wijze’ te willen oplossen.

Het behoud van Papoea is voor Jakarta van cruciaal belang, omdat onafhankelijkheid andere regio’s in de etnisch verdeelde Indonesische archipel zou stimuleren zich los te maken van het centrale bewind. Naar Australië, dat een belangrijke rol speelde bij het onafhankelijk worden van Oost–Timor, wordt in Jakarta met argusogen gekeken.