Dat heeft de bewindsvrouw maandag geschreven in een brief aan de Tweede Kamer.Behalve ProRail was eerst ook een andere gegadigde in de race: het consortium Green Tulip Railway Company (GTRC). Dat samenwerkingsverband bestaat uit ProRail, de havenbedrijven uit Amsterdam en Rotterdam en de privéonderneming Babcock & Brown Towrail. Minister Peijs was in principe met GTRC overeengekomen dat dit bedrijf de Betuweroute zou gaan uitbaten. De Tweede Kamer wilde daar niet mee instemmen en dwong twee onderzoeken af naar de twee gegadigden.

Peijs gaf daarop opdracht aan LRECH Infraproject Services om de kostenplaatjes van ProRail en GTRC tegen elkaar af te zetten. Uit dat onderzoek is gebleken dat er „geen doorslaggevende kostenverschillen zijn tussen beheer door ProRail alleen en het consortium GTRC.”

Het onderzoeksbureau wees Peijs er vervolgens op dat er vragen zijn gerezen over het onderlinge vertrouwen tussen de bedrijven die in GTRC samenwerken. Ruzie tussen de deelnemende bedrijven zou onvermijdelijk leiden tot hogere exploitatiekosten.

Oud-topman F. Maljers van Unilever kreeg daarom de opdracht onderzoek te doen naar het vertrouwen. Hij kwam tot de conclusie dat de verhoudingen tussen de deelnemers aan het consortium zo slecht zijn dat er sprake is van onvoldoende vertrouwen. De uitbating van de Betuweroute door GTRC zou daardoor niet snel en efficiënt verlopen. Maljers adviseerde Peijs daarom niet verder te gaan met GTRC, maar de exploitatie van de goederenspoorlijn voor maximaal vijf jaar uit te besteden aan een nieuw op te richten dochteronderneming van ProRail.

Minister Peijs concludeert, alles overziende, dat ze het beheer van de Betuweroute daarom het best aan ProRail kan uitbesteden. In de brief aan de Kamer schrijft ze dat ze „naar eer en geweten” haar uiterste best heeft gedaan om de Betuweroute tegen zo laag mogelijke kosten door derden commercieel te laten exploiteren. „Ik moet helaas constateren dat dat niet mogelijk is gebleken.”

Het Rijk draait straks volledig op voor de aanloopverliezen. Die bedragen ongeveer 75 miljoen euro gedurende vijf jaar, twee keer zo veel als gepland. Dit bedrag kan oplopen tot 100 miljoen, blijkt uit een studie door de Technische Universiteit Delft. Ook draait het Rijk op voor alle financiële risico’s.

In de Tweede Kamer is teleurgesteld gereageerd op de brief van Peijs. PvdA-Kamerlid Dijksma is bang dat de overheid straks nog meer moet bijleggen om de Betuweroute rendabel te maken. Desondanks is ze niet op voorhand tegen de plannen van Peijs.

VVD’er Hofstra vindt dat de minister nu „terug bij af” is. Hij liet echter doorschemeren de plannen onder scherpe voorwaarden te zullen goedkeuren. „Per 1 januari moeten we wel rijden. Ik wil geen herhaling van de vertraagde ingebruikname van de HSL-Zuid.”

Het Rotterdams Havenbedrijf is niet overtuigd door de argumenten om GTRC opzij te schuiven. „De door iedereen gewenste commerciële, marktgeoriënteerde inbreng lijkt nu geheel uit de exploitatie te verdwijnen.”