De overheid zal de krachten bundelen met het plaatselijk bestuur, de zakenwereld, religieuze groepen en ongeveer vijftig niet-gouvernementele organisaties (ngo’s). De acties moeten een alternatief vormen voor de omstreden politierazzia’s waarvan de wijk geregeld het mikpunt is.

„Als je zegt dat je uit La Legua komt, klinkt dat als „Ik ben drugsdealer” of „Ik ben een crimineel”, vertelt de 27-jarige automonteur Ramiro Urzúa. „Niemand zal je werk geven en als je student bent, vinden je klasgenoten je automatisch verdacht.” Dat Urzúa al zes maanden werkloos is, is niet uitzonderlijk in La Legua. Daar is 16 procent van de bevolking werkloos, terwijl het Chileense gemiddelde op 10 procent ligt.

La Legua ontstond vijftig jaar geleden aan de rand van Santiago. Vandaag is de wijk verdeeld in drie sectoren: La Legua Vieja, La Legua Nueva en La Legua Emergencia. La Legua Emergencia is tien jaar geleden gebouwd om mensen een onderdak te bieden die verdreven waren uit de krottenwijken in andere delen van Santiago. Precies deze buurt werd het brandpunt van de illegale drugshandel. La Legua had midden jaren ’90 de reputatie een van de machtigste misdaadscenes van Chili te herbergen. Politiepatrouilles kregen voortdurend oproepen over drugshandelaren die in luxueuze wagens rondreden door de smalle straten van de wijk en hun huizen volstouwden met dure prullen.

Geschokt
Nog steeds tiert de ’drugseconomie’ er welig. Werkloosheid en sociale marginalisatie drijven de arme bewoners in de klauwen van de rijke drugsbaronnen. Een verkoopster van een telefoonmaatschappij vertelt dat ze tijdens een bezoek zag hoe jonge kinderen thuis cocaïne en crack klaarmaakten voor de dealers. „Sommige kinderen rookten zelfs crack terwijl ze werkten”, vertelt ze. „Maar ik was vooral geschokt omdat het voor hen de gewoonste zaak van de wereld leek. Het stoorde hen en hun ouders niet dat ik er was”, zegt Norma, die alleen met haar voornaam genoemd wil worden.

La Legua kwam op 23 september weer in de media nadat een ruzie tussen rivaliserende drugsbendes resulteerde in de moord op ene José Ortega Lara. Tijdens de begrafenis nam zijn tante, María Lara Sandoval, zich voor de moord op haar neef te wreken. Voor de televisiecamera’s noemde ze zichzelf de ”koningin van de crack”. Drie dagen later werd ze gearresteerd.

Onderzoeksrechter Claudio Pávez liet op 29 oktober een politierazzia uitvoeren in La Legua Emergencia. De politie doorzocht drie dagen lang elk huis in de buurt, op zoek naar de ingang van een tunnelnetwerk dat de drugsbendes zouden gegraven hebben om zich ongemerkt te verplaatsen en om wapens te verbergen.

Razzia’s
De gezamenlijke actie van de gerechtelijke en de militaire politie leek erg op de gruwelijke razzia’s die dictator generaal Augusto Pinochet (1973-90) in de jaren ’80 in deze arme buurten liet uitvoeren, en zorgde dan ook voor luid protest. Burgemeester Ramón Farías van de gemeente San Joaquín, waartoe La Legua behoort, gaf toe dat de rechten van de wijkbewoners bij de actie van 29 oktober werden gerespecteerd, maar hernieuwde toch zijn pleidooi voor de aanpak van het armoedeprobleem in de wijk. Alleen sociale acties kunnen volgens hem een oplossing bieden voor het probleem van de drugshandel.

Voor de centrumlinkse coalitieregering van president Ricardo Lagos vormden de gebeurtenissen in La Legua een aanleiding om eindelijk werk te maken van een experiment in de richting van de voorstellen van Farías. Dat de overheid minder geld vrijmaakt dan hij oorspronkelijk vroeg, stoort de burgervader niet. „Essentieel is dat we nu de solidariteit van de hele Chileense gemeenschap zien; dat moet de bewoners van La Legua stimuleren om zich achter het initiatief te scharen”, aldus Farías.

Beurzen
Drie universiteiten en één muziekschool hebben al aangekondigd dat ze de jeugd van La Legua beurzen zullen aanbieden en andere faciliteiten ter beschikking zullen stellen. De inwoners van La Legua Emergencia hebben een netwerk opgericht voor lokale gemeenschapsorganisaties. Maar de vraag is of de initiatieven op het vlak van tewerkstelling, onderwijs en opleidingen voldoende succes hebben om mensen weg te houden van het ’gemakkelijke geld’ van de drugshandel. Bovendien zou het drugsprobleem nu wel eens gewoon verplaatst kunnen worden. Volgens de vice-minister van Binnenlandse Zaken, Jorge Correa, drijven de politierazzia’s en het sociale plan de drugshandelaars nu van La Legua naar de woonwijken van Santiago.