CDA–fractieleider Verhagen heeft dat woensdag gezegd tijdens een verkiezingsbijeenkomst met de pers. Hij vindt dat mensen die zich in Nederland vestigen, niet kunnen volstaan met een inburgeringscursus van zeshonderd uur, terwijl de leerplicht in Nederland binnenkort dertien jaar duurt.Verhagen zei dat nieuwkomers door hun achterstand aan onderwijs geen goede kansen hebben op de arbeidsmarkt. „De verplichte opleiding moet daarom niet alleen worden gezien als een plicht, maar ook als een extra kans". In de onderwijstoetsing moet bekeken worden wat ontbreekt aan onderwijs, aldus Verhagen. Deze achterstand moet door de plannen worden goedgemaakt.

Als nieuwkomers niet slagen voor de beroepsopleiding, krijgen ze geen permanente verblijfsvergunning, aldus Verhagen. Het CDA wil dat de nieuwkomers een studielening krijgen om de opleiding te kunnen betalen.

Kamerlid Lambrechts van coalitiegenoot D66 wees erop dat ze ruim anderhalf jaar geleden al eenzelfde voorstel heeft gedaan. Ze pleitte toen samen met de PvdA voor een startkwalificatie (beroepsdiploma laagste niveau), omdat het niveau van de inburgering te laag is om van nieuwkomers te verwachten dat ze zichzelf kunnen redden. Lambrechts is blij met het „voortschrijdend inzicht" van het CDA, dat destijds tegen de motie stemde.

De PvdA, de grootste oppositiepartij, betwijfelt of het realistisch is om nog strengere voorwaarden te stellen aan nieuwkomers. Volgens Kamerlid Dijsselbloem heeft minister Verdonk (Vreemdelingenzaken) al aangegeven dat hogere eisen juridisch eigenlijk niet mogelijk zijn. Het zou volgens Dijsselbloem al „geweldige winst" zijn als nieuwkomers aan de huidige verplichtingen kunnen voldoen.

De PvdA had eerder voorgesteld dat nieuwkomers al in hun land van herkomst tenminste de lagere school afgerond moeten hebben. „Daar zit het grootste knelpunt", zei Dijsselbloem. Hij wees erop dat het CDA dit pleidooi voor hogere opleidingseisen in het land van herkomst destijds niet steunde.

GroenLinks–Kamerlid Azough noemde de uitspraken van Verhagen „belachelijk en schandalig". Volgens Azough moet het kabinet eerst de inburgering op orde krijgen voordat nieuwe verplichtingen opgelegd worden. Nieuwkomers moeten zich door de cursussen al in de schulden steken en een onderwijsverplichting maakt de migratie onbetaalbaar, aldus GroenLinks. „Het CDA krijgt last van een maakbaarheidssyndroom", zei Azough, die de plannen van Verhagen bestempelde als verkiezingsballonnetjes.