In Nederland is het niet zo bekend, maar in Hongarije leeft de herinnering aan deze heldendaad van Michiel de Ruyter onder de bevolking voort tot op de dag van vandaag. Op 11 februari 1676, dit jaar 330 jaar geleden, heeft admiraal Michiel de Ruyter 26 Hongaarse predikanten (21 gereformeerde en 5 lutherse) bevrijd van de galeien van de onderkoning van Napels. De mannen waren, zo schreef de biograaf van De Ruyter „afzienlijk door builen en wonden, zoodat men ze niet zonder mededoogen kon aanschouwen: temeer, omdat daar onder waaren mannen grys van ouderdom, die door hun deftig, bleek en vervallen weezen, eerbiedenis en erberming verwekten.”Protesten
Door de inval van de Turken werd Hongarije in de eerste helft van de zestiende eeuw in drie delen gesplitst. Een groot deel van de Hongaarse bevolking had, tijdens de godsdienstoorlogen, gekozen voor het protestantisme. In de zeventiende eeuw kwam door toedoen van de Jezuïeten de Contrareformatie op gang. Predikanten werden gedwongen terug te keren tot het rooms-katholicisme. Op weigering stonden zware straffen.

In maart 1674 werden zo’n 800 predikanten naar een gerechtshof ontboden om zich te verantwoorden. Slecht 336 van hen meldden zich en zij werden allemaal beschuldigd van rebellie en ter dood veroordeeld. Uit clementie stelde koning Leopold I hen voor de keus zich te bekeren tot het rooms-katholicisme of te emigreren. Onder dwang en foltering accepteerden de meesten uiteindelijk het voorstel van Leopold. Echter, 89 predikanten wezen zijn ’genade’ af en 42 van hen werden uiteindelijk onder extreme omstandigheden lopend naar Napels gebracht. Van hen kwamen er 26 op de galeien van de Spaanse onderkoning terecht.

Protesten van de Zweedse, Deense en Duitse gezanten, mochten niet baten. Ook Nederland bereikte niets via de diplomatieke weg en dus werd door de Staten-Generaal besloten om De Ruyter in te schakelen. Hij moest proberen de predikanten te bevrijden.

Dat ging overigens niet zonder moeite. Conform de opdracht van de Staten-Generaal kaartte De Ruyter hun lot aan bij markies De Los Velez, de Spaanse onderkoning van Napels. Op 10 februari kwam er eindelijk schot in de zaak en meldde de markies De Ruyter per brief dat „de vrijheid van de Hongaarse religieuzen is toegestaan.”

Een dag later kwamen ze ook daadwerkelijk vrij en werden ze door de vlootpredikanten Westhovius en Viret opgehaald en naar het admiraalsschip De Eendracht gebracht.

Afstammelingen
De herinnering aan de bevrijding van de predikanten door De Ruyter leeft tot op heden sterk onder Hongaren. Zij wordt in Hongaarse protestantse kerken -met name in het Karpatenbekken, tot in de kleinste dorpen- jaarlijks op Hervormingsdag (31 oktober) herdacht. Het De Ruytermonument te Debrecen in Hongarije is opgericht ter herdenking van deze historische daad en tevens als teken van verbondenheid met Nederland.

Admiraal De Ruyter is kort na de bevrijding van de predikanten -die hij zelfs zijn grootste overwinning heeft genoemd- op 29 april 1676, als gevolg van een zware verwonding opgelopen in de zeeslag bij Syracuse, overleden.

Ter gelegenheid van het 330-jarige jubileum van deze bevrijding, werden gisteren tijdens een korte plechtigheid bij het graf van Michiel de Ruyter in de Nieuwe Kerk in Amsterdam kransen gelegd door onder anderen de ambassadeur van Hongarije Z. E. Gabor Szentivanyi en door S. W. van Idsinga, schout-bij-nacht b.d. en F. P. J. de Ruyter de Wildt, respectievelijk voorzitter en secretaris van de Stichting Bevordering Nagedachtenis luitenant-admirael-generaal Michiel Adriaenszoon De Ruyter (Stichting M. A. de Ruyter), beiden afstammelingen van Michiel de Ruyter. Ook ds. I. L. Tuski, predikant van de Stichting Prot. Chr. Geestelijke Verzorging voor Hongaren in Nederland, legde een krans.