Portugal meldde donderdag dat volgens een voorlopig rapport van de Europese Centrale Bank het negatieve saldo vorig jaar 3,9 procent van het bruto binnenlands product (bbp) bedroeg. De spelregels uit het zogenaamde stabiliteitspact, die bedoeld zijn om gunstige omstandigheden voor de euro te waarborgen, schrijven voor dat de 3 procent niet mag worden overschreden. Gebeurt dat toch, dan moet Brussel een procedure starten die kan resulteren in een forse boete.

Een woordvoerder zei in een eerste reactie dat commissaris Solbes (Economische en Monetaire Zaken) zo snel mogelijk meer informatie wenst. Tegelijk wees hij erop dat de regering in Lissabon met haar budgettaire beleid inmiddels de goede weg is ingeslagen. Zij verwacht voor 2002 een daling tot 2,8 procent.

Ook in Frankrijk verkeert het tekort in de gevarenzone. Minister van Financiën Mer maakte donderdag bekend dat het dit jaar waarschijnlijk tussen de 2,3 en 2,6 procent zal uitkomen. Dat betekent een forse afwijking in ongunstige zin ten opzichte van de 1,8 à 1,9 procent die het onlangs weggestemde kabinet van de socialistische premier Jospin als raming hanteerde.

Frankrijk loopt het risico bij een stijgend verschil tussen uitgaven en inkomsten een officiële waarschuwing van de EU te krijgen. Enkele maanden geleden stelde de Europese Commissie voor Duitsland en Portugal in die zin op de vingers te tikken. De bewindslieden van Financiën, die in dit geval het laatste woord hebben, namen dat advies echter niet over, nadat de beide betrokken regeringen hadden beloofd het tij te zullen doen keren.

Volgens afspraken in het kader van het stabiliteitspact dient in alle lidstaten het tekort in 2004 te zijn teruggebracht tot in de buurt van nul. Frankrijk heeft vorige week toegezegd daaraan te zullen voldoen. Het houdt wel een slag om de arm. Als de economische groei in 2003 en 2004 lager uitvalt dan 3 procent, lukt het niet de beoogde evenwichtssituatie te bereiken. De EU-partners hebben die uitzonderingsbepaling overigens niet erkend.