„Suriname is nog veel erger dan Roemenië”
ZEEWOLDE - Elke dag drijfnat. Kersvers terug uit het Zuid-Amerikaanse land blikt hij terug: gepensioneerde G. Sijl uit Zeewolde. Drie volle weken van maandag tot en met zaterdag werkte hij samen met een Huizense aannemer aan de renovatie van een huis voor lichamelijk gehandicapte kinderen in Suriname. Van zeven uur ’s ochtends tot zeven uur ’s avonds. „Suriname is nog veel erger dan Roemenië.”
Pakweg tien jaar geleden nam Jenny Muller uit Bussum het radicale besluit om heel haar leven te wijden aan de verzorging van gehandicapte en verlaten kinderen in Suriname. Het aantal kinderen nam toe van 2 tot 23. De stichting ”In de Ruimte”, zoals het project is gaan heten, is gevestigd in een huis, een groot pand voor de kinderen en een belendend schooltje.Het tropische klimaat in Suriname vraagt extra speciaal onderhoud van woningen. „De houttor en het vocht vormen de grootste bedreiging van het hout. Aangezien de dakconstructies van ”In de Ruimte” grotendeels uit hout bestaan, waren ze aan een grondige opknapbeurt toe. Met het doel dat op me te nemen, ben ik net na Nieuwjaar richting Suriname vertrokken”, vertelt de zongebrande Gert Sijl, die het sinds zijn terugkeer in Nederland behoorlijk koud heeft.
Hoe warm is het daar?
„Boven de 30 graden Celsius. De hitte valt als een klamme deken op je als je vanuit Nederland arriveert. Dat was even wennen. We kwamen in de zogenaamde kleine natte tijd. Dat betekent dat er vaak een flinke regenbui valt. Gek hè, zelfs de regen is er lauw. Je was binnen de kortste keren drijfnat van het werk. Ik heb in Suriname geen last gehad van mijn longemfyseem - en dat is een wonder. Je moet er de kracht voor krijgen om daar zo’n zware lichamelijke inspanning te kunnen verrichten en zo heb ik dat ook ervaren.”
Waarom werken in een Surinaams kindertehuis?
„Ik ben al jaren betrokken bij de hulpverlening aan Roemenië. Op een of andere manier had ik tegen een bekende die betrokken was bij ”In de Ruimte” gezegd dat ik me beschikbaar hield als er een keer in een ander deel van de wereld moest worden geklust. Suriname dus. Die vraag kwam heel snel, en ik zei meteen ja. Ik zou alleen gaan; mijn vrouw bleef thuis. Een Huizense aannemer hoorde ervan. Hij bood spontaan aan mee te reizen, omdat januari voor zijn bedrijf een slappe tijd is.”
Wat ging er door u heen toen u net in Paramaribo was geland?
„Een gevoel van grote teleurstelling. Ik zit het nog te verwerken. Ik had een ander beeld van Suriname en kende het land vanuit de bekende plaatjes in de boeken. Wat je aantreft, zijn totaal kapotte straten en ontzettend veel verpauperde huizen. Ik had zo’n troosteloze aanblik niet verwacht.”
Wat hebt u precies gedaan?
„We hebben op kosten van het huis steigers gehuurd en de buitenkant van de panden bewerkt. Het oude hout moest worden vervangen door beklede aluminiumplaten. Die zijn niet gevoelig voor weersinvloeden en nu kan de buitenkant er weer twintig jaar tegenaan. Overigens zijn we alleen aan de voor- en achterkant toegekomen. Voor het andere buitenwerk is nog geen geld. Het wachten is nu op 5000 euro om materiaal te kopen zodat ook de resterende renovatie kan worden gedaan. Ik stel me beschikbaar om Deo volente volgend jaar het karwei af te maken.”
Het is u dus goed bevallen?
„Ons werk was echt hard nodig en ik heb er een voldaan gevoel aan overgehouden. Tegelijkertijd kwamen we in aanraking met een stukje Suriname dat we niet kenden. Lichamelijk en mentaal gehandicapten hebben er geen toekomst. Ze gaan wel naar school, maar dan houdt het ook echt op. Deze kinderen vinden het geweldig als je in de avonduren een quiz of een spelletje rummikub met hen doet. Ook had ik de gewoonte Bijbelverhalen te vertellen - ongelooflijk hoe Bijbelvast veel van deze kinderen zijn! Het christendom is in Suriname nog nadrukkelijk aanwezig.”
Hoe staat Suriname er in religieus opzicht voor?
„De spanningen die wij in Nederland kennen tussen christenen, hindoes, moslims en joden heb je daar niet. In Paramaribo staan een synagoge en een moskee probleemloos naast elkaar. Ik heb een dienst bijgewoond in het binnenland en kwam het volgende bordje tegen: ”Op zondag kerkdienst - hou a.u.b rekening…”.
Hoe zit het met arm en rijk?
„De kloof tussen arm en rijk is groot. Zodra je de brug over de Marowijne oversteekt, kom je in het achterland dat nog veel meer onderontwikkeld is dan menig Oost-Europees land dat ik heb bezocht. De jeugd ziet het niet meer zitten en vertrekt in groten getale. Er komt veel zelfdoding onder jonge mensen voor. Anderzijds is Suriname op zich rijk aan grondstoffen. Denk aan bauxiet.”
Hoe worden gehandicapten behandeld?
„De meesten van de 23 kinderen in ”In de Ruimte” hebben wel ouders, maar die laten zich zelden of nooit zien. De vaders zijn meestal onvindbaar of wonen bijvoorbeeld in Amerika. Er zijn veel gebroken gezinnen in Suriname. Vaders voelen geen verantwoordelijkheid voor zo’n kind. Bij de bosnegers wordt een gehandicapt kind vaak nog als een straf ervaren. Het ging me door merg en been dat een jongen van 16 jaar daardoor heel depressief was en is teruggegaan. Daarom heb ik grote bewondering voor Jenny Muller, die zich als een moeder opwerpt voor deze kinderen.”
Hoe ziet de toekomst eruit?
„Somber. Moeder Jenny Muller is 66 jaar en het is haar tot dusver niet gelukt een opvolger te vinden voor haar ’gezin’. Toen ik haar vroeg naar haar droomwens, antwoordde ze met een hartenkreet: ik zou het liefst als een oma naast mijn kinderen wonen, in het besef dat er voor ze wordt gezorgd. Ze bidt ervoor dat er een nieuwe ”moeder” komt die zich over haar kroost wil ontfermen.”
Wie bekostigt dit weeshuis?
„De Surinaamse overheid geeft 50 SRP (16 euro) per kind per maand aan het weeshuis. Ook schenkt de regering 130 liter melk per maand, maar dat is sinds kort teruggebracht tot 60 liter. Jenny Muller kan hiervan niet rondkomen. Ze leeft van giften en gaven en stopt zelf geld in het weeshuis. Verder probeert ze bij de Japanse en Duitse ambassade geld los te krijgen voor bepaalde klussen. Toereikend is dat niet. Om de renovatie af te maken is zeker 5000 euro nodig. Het kindertehuis is niet aangesloten op het waterleidingnet. Men vangt regenwater op en gebruikt dat als drinkwater.”
Wat is positief?
„Ik heb er veel van geleerd. Ik heb respect voor Jenny Muller als lichtend voorbeeld als het er om gaat je hele leven in dienst te stellen van de ander. En ik heb me geschaamd als Nederlander, wetend dat wij als kolonisator Suriname jarenlang hebben gebruikt als wingewest. Is dat hetgeen we hebben achtergelaten?”