De entstof zal ook op mensen worden getest zodra de Amerikaanse autoriteiten daar toestemming voor geven, zo meldden wetenschappers aan de universiteit van Pittsburgh (Pennsylvania) donderdag.De onderzoekers gebruikten als basis voor het vaccin een verkoudheidsvirus -zonder de genen die ziekte veroorzaken- en voegden hier hemagglutinine aan toe, een van de oppervlakte-eiwitten van het griepvirus. De afweerstoffen die mensen maken na besmetting met het influenzavirus zijn meestal gericht tegen dit hemagglutinine. Het gebruik van een ander virus dan influenza maakt het werken ermee veiliger, stellen de onderzoekers.

De productie van het vaccin duurde 36 dagen vanaf het tijdstip dat de onderzoekers de juiste DNA-volgorde van het oppervlakte-eiwit wisten. Normaal gesproken duurt het maanden om de griepprik te maken.

Het feit dat de virussen op menselijke cellen groeien, zien de onderzoekers als een groot voordeel. De productie van de vaccins voor de jaarlijkse griepprik heeft in bevruchte kippeneieren plaats. De beschikbaarheid van eieren bepaalt dan ook de maximale hoeveelheid entstof die kan worden gemaakt. Met het gebruik van celkweek zou de productiecapaciteit makkelijker te verhogen zijn.

Uitbreiding van de productiecapaciteit is gewenst. De Verenigde Staten kampen al een aantal jaren met een tekort aan vaccins voor de wintergriep. Maar ook de dreiging van de uitbraak van een pandemie, mogelijk veroorzaakt door de variant H5N1, zorgt ervoor dat fabrikanten zoeken naar snellere technieken waarmee grotere hoeveelheden te maken zijn.

Het nieuwe vaccin heeft een tweeledige afweerreactie tot gevolg. In de eerste plaats maakt het lichaam antistoffen aan om het virus te neutraliseren. Daarnaast ontstaan zogenoemde T-cellen, een soort afweercellen die het virus aanvallen. De onderzoekers stellen dat dit de kans vergroot dat het vaccin ook werkt als het virus een beetje verandert.

Testen in muizen en kippen wijzen uit dat injectie van het vaccin volledige bescherming biedt. Wanneer kippen de entstof door inademing binnenkrijgen, is slechts de helft van de dieren beschermd. De oorzaak van dit verschil is niet bekend. De onderzoekers hopen dat dit percentage in mensen hoger zal zijn, aangezien het gebruikmaakt van het humane verkoudheidsvirus en dit de normale weg van besmetting is.

Op dit moment zijn 152 mensen besmet geraakt met het vogelgriepvirus H5N1; 83 van hen overleden aan de ziekte, zo blijkt uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Virologen vrezen dat het virus een verandering zal ondergaan, waardoor het zich makkelijk onder mensen kan verspreiden. Gevreesd wordt dat dan een pandemie ontstaat die miljoenen slachtoffers eist.

Het H5N1-virus veroorzaakte in eerste instantie alleen ziekte onder pluimvee in Zuidoost-Azië. De ziekte is inmiddels uitgebreid naar andere gebieden, zoals Turkije, Siberië en Kazachstan.