Aanleiding daarvoor was de steun die Verdonk zaterdag uitsprak voor een Rotterdamse gedragscode die als basis dient voor het nieuwe integratiebeleid in die gemeente. Een van de zeven regels daarvan is dat het Nederlands overal als gemeenschappelijke taal moet worden gebruikt. Op dit punt schiet de code volgens de JOVD haar doel voorbij en is die in strijd met de liberale beginselen.Iedereen mag naast het Nederlands andere talen gebruiken als de situatie daarom vraagt en gesprekspartners deze andere taal ook machtig zijn, meent de organisatie. De liberale jongeren vinden het onwenselijk om het gebruik van het Nederlands dan voor te schrijven. Bovendien valt het volgens hen niet te controleren.

Een lid van de Jonge Democraten, de aan D66 gelieerde jongerenorganisatie, heeft afgelopen weekeinde een klacht tegen Verdonk ingediend bij het meldpunt discriminatie. De 27–jarige Jeroen Adema, van Duitse afkomst, vindt dat de bewindsvrouw niet het recht heeft hem te verbieden in openbaar Duits te spreken. De Jonge Democraten steunen Adema in zijn aanklacht.

Het Inspraakorgaan Turken, dat ook zegt te spreken namens zes andere organisaties van mensen van buitenlandse oorsprong, is buitengewoon ongerust. Het orgaan schrijft aan de minister: „Voorschrijven dat men in het openbaar geen andere taal meer mag spreken getuigt van een verregaande intolerantie. De eigen taal is een onderdeel van de eigen cultuur en identiteit. Het uiten daarvan in het openbaar onmogelijk maken is een vorm van staatsdwingelandij die zelfs in de ergste dictaturen onbekend is. Wij ervaren uw oproep als zeer gevaarlijk, omdat deze kwaadwillende krachten aanspoort om leden van minderheidsgroepen vanwege hun anders zijn te bedreigen".

Verdonk benadrukte maandag in het Radio–1–Journaal dat ze mensen niet gaat verplichten om op straat Nederlands te spreken. Een wet of een soort taalpolitie is niet aan de orde, zei de minister vanuit Kenia, waar ze op werkbezoek is. Het gaat er volgens haar om dat buitenlanders die zich blijvend in Nederland willen vestigen, de Nederlandse taal als voertaal moeten gebruiken.

Verdonk had zaterdag gezegd dat ze geïnteresseerd is in de Rotterdamse gedragscode voor de dagelijkse omgang tussen burgers. Ze wil ook toe naar zo’n code voor integratie en burgerschap, die dan voor alle gemeenten zou moeten gelden. De minister gaat daartoe met deskundigen onderzoeken wat belangrijk is, wat de Nederlandse identiteit is en waar we trots op zijn.

Niettemin vindt ook GroenLinks een en ander maar een bespottelijke affaire. De partij wil de bewindsvrouw over de kwestie aan de tand voelen.