Kwart wethouders stapt voortijdig op
DEN HAAG - Ongeveer een kwart van het aantal wethouders dat in 2002 aantrad, is voortijdig opgestapt. Dat blijkt uit woensdagavond gepresenteerd onderzoek van het bureau Zenc in opdracht van het televisieprogramma NOVA.
In totaal gaat het om 366 wethouders. De meesten van hen vertrokken in 2004. Toen was het voor 145 wethouders bijltjesdag. Een percentage van bijna 25 lijkt veel, maar Zenc zegt geen vergelijkbare gegevens uit eerdere raadsperioden te hebben.Dit jaar traden onder andere in Gouda, Katwijk, Middelburg, Haarlemmermeer, Barneveld, Amsterdam en Veenendaal wethouders af. In Rotterdam moest wethouder Pastors van Leefbaar Rotterdam het veld ruimen nadat hij zich kritisch had uitgelaten over moslims.
Zenc denkt dat het opstappen van de wethouders veel te maken heeft met de invoering van het dualisme. Sinds de verkiezingen van 2002 maken wethouders niet langer deel uit van de gemeenteraad. Voor die tijd was dat wel zo. Ze staan nu losser van hun eigen raadsfractie. Volgens Zenc is de raad steeds meer oppositie gaan voeren.
Vooral onder de wethouders van de VVD en de lokale en de leefbare partijen was het verloop relatief groot. Het percentage afgetreden CDA- en PvdA-wethouders lag lager dan bij de VVD en plaatselijke partijen.
Bij de VVD zou het verloop wordt veroorzaakt doordat een groot aantal wethouders zijn functie heeft verruild voor het ambt van burgemeester. Bij de lokale partijen en de leefbaren zou er sprake van een gebrek aan bestuurlijke ervaring zijn.
In de uitstroom van burgemeesters kan het onderzoeksbureau geen duidelijke trend zien. In 2004 waren er 67 vacatures voor burgemeester en waarnemend burgemeester, terwijl de teller dit jaar op 83 uitkwam. Volgens Zenc is de discussie over de gekozen burgemeester een van de oorzaken van de uitstroom. „Blijkbaar heeft een aantal burgemeesters eieren voor zijn geld gekozen en is eerder met pensioen gegaan of heeft een andere baan gekozen”, aldus het rapport.
Zenc kan op dit gebied echter geen harde uitspraken doen, omdat er een „verstorende invloed was van gemeentelijke herindelingen.” Bij herindelingen ontstaat altijd een vacature.
Uit het onderzoek blijkt verder dat in de afgelopen periode 1286 raadsleden vertrokken, een percentage van 13,2. In de periode 1998-2002 stapten er 1243 op, wat 12,6 procent betekent.
