Uganda schond oorlogsrecht en mensenrechten Congolezen
DEN HAAG (ANP) – Uganda heeft met zijn militaire interventie in de Democratische Republiek Congo (RDC) van 1998 tot 2003 de soevereiniteit en de territoriale integriteit van het buurland geschonden. Ugandese troepen hebben in Congo gemoord en gemarteld.
Kampala moet Kinshasa een schadevergoeding betalen voor deze schendingen van het volkenrecht. Dit heeft het Internationaal Gerechtshof maandag bepaald in zijn uitspraak over een klacht die de RDC in 1999 had ingediend.Uganda had zich verweerd met het argument dat het handelde uit zelfverdediging. Kampala moest zich rebellen van het lijf houden die opereerden vanaf Congolees grondgebied, aldus de Ugandese redenering. Maar volgens de VN–rechters rechtvaardigt zelfverdediging geen operaties honderden kilometers diep in Congolees grondgebied, waarbij hele Congolese steden en vliegvelden werden veroverd.
Tevens heeft Uganda onrechtmatig gehandeld door niet te voorkomen dat zijn militairen de natuurlijke rijkdommen van Congo stalen.
De VN–rechters roepen Uganda en Congo–Kinshasa op tot onderhandelingen over de hoogte van de schadevergoeding. Pas als de partijen er niet uitkomen, zullen de rechters erover beslissen na nieuwe hoorzittingen in het Haagse Vredespaleis. Een Congolese regeringswoordvoerder heeft in een reactie op de uitspraak al laten weten dat Kinshasa 6 á 10 miljard dollar zal eisen van Kampala.
Een Ugandese regeringswoordvoerder daarentegen toonde zich „zeer teleurgesteld over het Internationaal Gerechtshof; wij hebben zo’n uitspraak niet verdiend”.
Het conflict in Congo heeft volgens westerse schattingen direct of indirect aan zo’n drie miljoen mensen het leven gekost. Naast Uganda raakten ook de buurlanden Rwanda, Angola, Namibië en Zimbabwe betrokken bij „Afrika’s eerste wereldoorlog”, zoals het conflict wel eens wordt genoemd.
Een Ugandese tegenclaim is eveneens toegewezen. De RDC moet een schadevergoeding betalen voor de plundering van de Ugandese ambassade in Kinshasa en de mishandeling van de Ugandese diplomaten door Congolese militairen in 1998.