Ongeveer 15 miljoen Irakezen mochten donderdag naar de stembus. Zij kozen, voor het eerst sinds de val van de dictatuur van Saddam Hussein in april 2003, een parlement dat een volledige termijn van vier jaar gaat dienen. Om de 275 zetels in de Raad van Afgevaardigden streden in totaal 307 partijen en 19 coalities.Iraakse leiders reageerden opgetogen op het verloop van de verkiezingen. President Jalal Talabani noemde die „een nationaal feest voor alle Irakezen.”

De Verenigde Staten toonden zich al even enthousiast. „Dit is een historische dag voor het Iraakse volk, voor het Midden-Oosten en de wereld”, aldus woordvoerder Scott McClellan van het Witte Huis.

President Bush noemde de verkiezingen „een grote stap voorwaarts richting een democratisch Irak.” Bush deed zijn uitspraken tijdens een ontmoeting met Irakezen in de VS. Hij verzekerde hen dat de Amerikanen in Irak zullen blijven „totdat het werk is geklaard.”

De Amerikaanse president zei verder dat Irak op weg is een land te worden dat „een bondgenoot is in de strijd tegen terreur, een land dat een krachtig voorbeeld is voor anderen in het gebied, voor mensen in Syrië of Iran.”

Geheel zonder dodelijk geweld verliep de stembusgang overigens niet. In totaal vielen donderdag acht doden door gewelddadige incidenten. In Mosul doodden opstandelingen een bewaker bij een stemlokaal. In Tal Afar, ten noorden van Mosul, kwam een burger om door een mortieraanval. Ten zuiden van Tikrit kostte een bomaanslag aan vier mannen het leven. In en rond de stad Baquba stierven een politieagent en een burger.

Bagdad werd in de ochtend opgeschrikt door een aantal explosies. Daardoor raakten verscheidene mensen gewond. Toch benadrukten de ministers van Defensie en Binnenlandse Zaken dat de omstandigheden voor verkiezingen in het overgrote deel van het land „goed, zo niet uitstekend” waren. Het aantal geweldsslachtoffers is de afgelopen weken inderdaad zelden zo laag geweest.

In heel Irak golden verscherpte veiligheidsmaatregelen rond de stembusgang. In grote steden gold een nachtelijk uitgaansverbod en een rijverbod voor auto’s. Verder waren de grenzen de afgelopen drie dagen gesloten om te voorkomen dat buitenlandse terroristen het land zouden binnenkomen om de verkiezingen met aanslagen te verstoren. Ook het vliegveld van Bagdad was dicht.

Deze maatregelen en een massale inzet van leger en politie -er waren circa 150.000 agenten en militairen op de been- hebben geleid tot een nog rustiger verloop van de verkiezingsdag dan bij de stembusgang in januari. Toen kozen de Irakezen een Nationale Assemblee, die belast werd met het schrijven van een nieuwe grondwet.

Ook de opstelling van de soennitische bevolkingsgroep heeft een rol gespeeld. In januari boycotten soennitische partijen de stembusgang en bleven soennitische kiezers massaal thuis. Dat was nu anders. Soennieten trokken bijna even massaal naar de stembus als andere groepen. Desondanks is de verwachting dat het sjiitische blok, de Verenigde Iraakse Alliantie, opnieuw de meeste zetels in de wacht zal slepen, gevolgd door de Koerdische Alliantie.

De eerste taak van de nieuwe volksvertegenwoordiging is het aanwijzen van een president en twee vicepresidenten. Het staatshoofd wijst vervolgens iemand van de grootste partij aan als premier. Ook in vijftien andere landen, waaronder Nederland, konden Irakezen de afgelopen dagen hun stem uitbrengen.

Een woordvoerder van de kiesraad zei dat de uitslagen over twee weken bekend worden gemaakt. Ook bij de vorige verkiezingen nam het verzamelen en tellen van de stemmen twee weken in beslag.