Wel hebben VVD, PvdA en CDA donderdag nadrukkelijk de rekening neergelegd bij de HSA, het samenwerkingsverband van NS en KLM dat over het traject gaat rijden.Waarschijnlijk gaan de eerste treinen vanaf juli 2007 rijden, ongeveer drie maanden later dan gepland. De HSA moet locomotieven huren, omdat de bestelde treinen niet op tijd zijn aangepast aan het gloednieuwe beveiligingssysteem van de hogesnelheidslijn. De rekening voor de vertraagde ingebruikname bedraagt ongeveer 50 miljoen euro.

De Tweede Kamer en minister Peijs (Verkeer) zijn eensgezind in hun oordeel dat de HSA dit bedrag moet betalen. „Contract is contract. De minister rijdt geen treinen, het departement niet en de Kamer zeker niet”, zei het Kamerlid Hofstra (VVD) donderdag.

„De verantwoordelijkheid voor een oplossing ligt bij de HSA. Zij moeten treinen bestellen en laten rijden”, verklaarde Dijksma (PvdA). „De minister moet de HSA aan het contract houden en wijzen op zijn verantwoordelijkheid”, voegde CDA-Kamerlid Van Hijum daaraan toe. Peijs gaf aan dat het waarschijnlijk tot arbitrage komt om het geschil over de kosten te slechten. Daar voelen Dijksma en Hofstra niets voor.

De HSA wilde donderdag nog niet reageren. „We beraden ons op de situatie”, zei een woordvoerder. Het samenwerkingsverband heeft eerder wel aangegeven niet zelf voor de 50 miljoen euro te willen opdraaien. In zijn ogen heeft Peijs schuld aan de vertraging, omdat zij de specificaties van het gewraakte beveiligingssysteem te laat zou hebben geleverd.

De afgelopen maanden hebben Peijs en de HSA diverse oplossingen onderzocht om de vertraging te beperken. Als beste optie rolde het leasen van locomotieven bij Angeltrains uit de bus.

De HSA wil nu twaalf locomotieven en 71 rijtuigen inzetten. Deze gaan maximaal 160 kilometer per uur rijden, veel minder dan de aanvankelijk geplande 300 kilometer per uur. Tussen Amsterdam, Rotterdam en Breda komt een halfuurdienst. Tussen Amsterdam en Brussel zal dat een tweeuurdienst zijn. De dienst tussen Den Haag, Breda en Brussel laat nog op zich wachten. Op het bestaande spoor wil de NS wel internationale treinen inzetten.

De Kamer ziet het leasen van treinen als de minst slechte oplossing. „Geen enkele optie kan mijn fractie bekoren”, verklaarde Dijksma van de PvdA. Maar het belangrijkste is dat de treinen gaan rijden, vindt de Kamer. Het is niet te verkopen dat de peperdure HSL een „lege woestenij” blijft, aldus Dijksma.