De Amerikaanse delegatie beloofde de ministers Bot (Buitenlandse Zaken) en Kamp (Defensie) dat Nederlandse militairen steun krijgen als ze in de provincie Uruzgan in de problemen zouden komen. Tot onvrede van het kabinet is echter onduidelijk hoe die steun er precies gaat uitzien.„We hadden een duidelijke boodschap. Er kan geen misverstand zijn over onze solidariteit", zei Daniel Fried, topambtenaar op het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, woensdag na zijn gesprekken met Bot en Kamp.

Maar in kringen rond het kabinet zijn de Amerikaanse ‘garanties’ gereserveerd ontvangen. Algemene toezeggingen zijn mooi, stellen bronnen, maar als er iets uitbreekt, wil het kabinet wel weten binnen hoeveel minuten hulp van gevechtshelikopters of andere zogeheten ’’quick reaction forces’ in de buurt is.

Fried: „De Nederlanders kunnen erop vertrouwen dat ze de militaire steun krijgen die nodig is. De Verenigde Staten hebben Afghanistan niet bevrijd van de Taliban om deze missie of een deel daarvan te zien mislukken".

Hij refereerde aan de val van de moslimenclave Srebrenica in 1995, toen Nederlandse militairen van de VN-missie Unprofor geen steun kregen van andere westerse landen en opzij werden gezet door het Bosnisch-Servische leger. „We herinneren ons de Balkan tien jaar geleden. Maar NAVO is geen Unprofor".

De Amerikaanse delegatie bestond uit twee hoge militairen van de NAVO en van het Amerikaanse Midden-Oosten-commando in Florida én twee topdiplomaten van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington.

Volgens Fried zullen er Amerikaanse troepen in het zuiden van Afghanistan zijn, maar zijn dat geen „statische eenheden". Het veiligheidsplan wordt een „flexibel plan" omdat er tegen de Taliban en het terroristennetwerk al-Qaida geen „traditionele oorlog" wordt gevoerd. De operaties ISAF (wederopbouw) en OEF (jacht op terroristen) zullen niet samengaan, maar wel aan elkaar worden gekoppeld, zei Fried.

Volgens de Amerikanen is de provincie Uruzgan overigens minder gevaarlijk dan de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst MIVD vreest. Fried en zijn collega Peter Flory wezen erop dat er nog geen zelfmoordaanslagen in Uruzgan zijn geweest. De Amerikanen hebben „een paar slechte dagen gehad in Uruzgan", zei Flory, onder meer met een neergeschoten helikopter. De risico’s bestaan vooral uit ‘knutselbommen’ langs de weg en hinderlagen. Grote verzetshaarden zijn er niet.

Over uitstel van een besluit van het Nederlands kabinet over de Uruzgan-missie is volgens Flory niet gesproken. Van druk op de Nederlanders zou geen sprake zijn. „We waren hier om over legitieme zorgen te praten, niet om te zeggen: ’gij zult"’, aldus Fried.

Voor Kamerleden van de regeringspartijen is er met het bezoek van de Amerikanen weinig veranderd. Volgens Bakker (D66) gaat het niet zozeer om de veiligheidsgaranties als om de risico’s die in Uruzgan op de loer liggen. Dat er een goede ‘back up’ is voor noodgevallen, is volgens hem „nogal wiedes". Bakker pleit ervoor dat het kabinet vrijdag nog geen besluit neemt.

Voor het CDA is er weinig veranderd. VVD-Kamerlid Van Baalen noemt het Amerikaanse bliksembezoek „bemoedigend". „Maar nu is het kabinet aan zet. Ik ga niet als een dr. Clavan prikkertjes op een wereldkaart zetten".