Extreme weersomstandigheden treden in Nederland zelden op. Een mild zeeklimaat wordt nu eenmaal niet gekenmerkt door perioden met grote hitte of hevige kou. In gebieden met een landklimaat ligt dat anders. Daar is een sneeuwgolf zoals we die vrijdag meemaakten meer regel dan uitzondering.In het noorden van Zweden, om maar een voorbeeld te noemen, rijdt het verkeer een hele winter over aangereden sneeuw in plaats van asfalt. Zware sneeuwstormen zorgen daar pas voor enige overlast; niet een situatie zoals die zich vrijdag in Nederland voordeed.

De klimaatsverandering die zich momenteel voltrekt, zal volgens meteorologen tot gevolg hebben dat we vaker geconfronteerd worden met extreme weertypen zoals hitte, kou, zware storm of regen. Dat vraagt bezinning op de vraag in hoeverre we hierop zijn voorbereid.

Elders in de wereld houden automobilisten in deze tijd van het jaar er rekening mee dat ze vast kunnen komen te zitten in de sneeuw. Zij hebben spullen aan boord om zich in zo’n situatie te redden. Weggebruikers in ons land gaan er voetstoots van uit dat ze veilig en binnen redelijke tijd op de plaats van bestemming komen.

Die gedachte is zelfs zo hardnekkig dat Nederlanders toch massaal op pad gaan, zelfs al waarschuwen politie en hulpdiensten een hele dag dat niet te doen.

Echter, de weerssituatie van vrijdag heeft ook weer aangetoond hoe kwetsbaar onze moderne, goed georganiseerde samenleving is. Uiteindelijk blijven we nietige mensen, die niets kunnen beginnen tegen het geweld van de natuur. Dat toont ook onze afhankelijkheid van de Schepper en Onderhouder van hemel en aarde. Hij zei tegen Job: Zijt gij gekomen tot de schatkameren der sneeuw, en hebt gij de schatkameren des hagels gezien?

Niet alleen het verkeer werd getroffen door de voor ons land extreme sneeuwval, ook de energievoorziening gaf problemen. Op diverse plaatsen viel de stroom uit doordat elektriciteitskabels knapten onder het gewicht van de sneeuw die zich op de bovengrondse hoogspanningsleidingen had vastgezet.

Voor een elektriciteitsproducent is dat een situatie van overmacht. Maar daarmee is voor een energiebedrijf nog niet alles gezegd.

In enkele plaatsen in het oosten van het land slaagde de stroomproducent er niet in binnen 24 uur de energievoorziening weer op gang te brengen. De inwoners van de plaats Haaksbergen zaten zelfs meer dan vijftig uur zonder stroom. Dat is in onze moderne samenleving onbegrijpelijk en ook onaanvaardbaar.

Sinds een aantal jaren zijn de energiebedrijven geprivatiseerd. De overheid kan zich van het probleem van de haperende stroomvoorziening afmaken door de verantwoordelijkheid geheel bij deze particuliere ondernemingen te leggen.

Toch is dat niet reëel. In onze vertechniseerde samenleving is de stroomvoorziening zo vitaal dat de overheid op dat terrein wel degelijk een rol heeft. Zij moet erop toezien dat de energiebedrijven hun taak naar behoren vervullen; op tijd onderhoud aan het netwerk plegen en zorgen voor voldoende noodvoorzieningen.

Het zal duidelijk zijn dat daarmee niet elk probleem valt te voorkomen. Niet elke calamiteit is te vermijden. Maar gelet op de eerdergenoemde klimaatverandering is het van belang dat de staat meer dan voorheen nadenkt over noodscenario’s.