De een probeert nog optimisme uit te stralen, een ander ziet het lijdzaam aan. Een niet aflatende reeks winstwaarschuwingen en beursschandalen ondermijnt het vertrouwen van de belegger.

Een nieuwe serie van koersdalingen leidde vrijdag tot de laagste niveaus op de Europese beurzen sinds de periode na de aanslagen 11 september vorig jaar in de Verenigde Staten. In maart leek alles nog de goede kant op te gaan. In navolging van Wall Street waren ook de Europese effectenbeurzen in stapjes omhoog geklommen na dat dieptepunt.

In Amsterdam was de bodem tien dagen na de aanslagen bereikt. De AEX-index sloot op 21 september op 396 punten, terwijl in de loop van de handel de graadmeter zelfs naar 378 punten zakte. Op 31 maart was er echter weer hoop door een stand van 530 punten. Maar sindsdien gleden de belangrijkste graadmeters net als die van de Amsterdamse effectenbeurs weer gestaag omlaag. Vrijdag sloot de AEX op 429,95 punten, een verlies van 2,72 procent.

Arno Barens van Van Lanschot ziet wereldwijde twijfel aan economisch herstel als voornaamste reden. Dat resulteert erin dat zelfs bedrijven die geen winstwaarschuwingen geven en stabiel lijken, in de neerwaartse beweging worden meegetrokken. „Want er komen regelmatig winstwaarschuwingen uit vele hoeken. En de kans is niet uitgesloten dat het voorspelde herstel in de tweede helft van het jaar uitblijft. Ook van gunstige berichten worden de negatieve kantjes eruit gelicht.”

De wereldsituatie noemt Barens ook niet rustgevend wegens dreigende terroristische aanslagen, sluimerend geweld tussen India en Pakistan en de tijdbom in het Midden-Oosten. „En de Amerikaanse Enron-affaire werkt door. Er heerst wantrouwen of uitgebrachte winstcijfers wel kloppen. Na het boekhoudschandaal bij energiereus Enron kwamen conglomeraat Tyco, telecombedrijf Global Crossing en in Nederland KPNQwest. Daar was in maart nog geen vuiltje aan de lucht en was het geld twee maanden later ineens op. Het negatieve sentiment blijft daardoor heel sterk.”

De beweging die nu is ingezet doet volgens effectenbank Stroeve een nieuwe gooi richting die septemberdieptepunten. Stroeve acht de kans echter klein dat die grens weer neerwaarts gepasseerd wordt. Toen namelijk deden beleggers in ruime volumes stukken van de hand wat leidde tot extreme bewegingen. Sindsdien zijn de handelsvolumes fors teruggelopen. En dat is nu nog steeds het geval.

Ook het feit dat sinds de beurskrach in 1987 de daling op lange termijn nooit meer zo groot is geweest, ook niet tijdens de Golfoorlog of de Azië-crisis, geeft de analisten van deze bank hoop. Een diep dal is immers weer een goed moment om in te stappen. Wanneer de bodem bereikt wordt, weten zij echter nog niet.