„Tsunami bracht Sri Lanka geen eenheid”
COLOMBO (ANP) - Gratis eten voor schoolkinderen, gesubsidieerde kunstmest, een economische groei van 10 procent en 3 miljoen banen erbij. De belangrijkste kandidaten voor de morgen te houden Sri Lankaanse presidentsverkiezingen, de rechtse Ranil Wickremesinghe en de linkse premier Haminda Rajapakse, buitelden de afgelopen weken over elkaar heen met verkiezingsbeloftes.
Het zijn holle klanken, weet bijna elke inwoner van het straatarme eiland voor de zuidkust van India. Het tropische eiland weet zich maar niet te ontworstelen aan een al dertig jaar slepende burgeroorlog met nietsontziende strijders van de Tamil Tijgers (LTTE). Tot overmaat van ramp werd het zuidoosten van Sri Lanka op 26 december vorig jaar getroffen door de verwoestende tsunami. Door corruptie en de stroperige ambtenarij is nog maar een fractie van de miljarden aan buitenlandse hulp in de getroffen kuststroken gebruikt.Zakenman Victor Hettigoda, een van kandidaten bij de verkiezingen, verwacht dat de twee koplopers in de stembusstrijd nog niet eens de helft van hun beloftes kunnen waarmaken. Hoewel een kwakkelend bestand tussen LTTE en regering niet voorkomt dat er uit het noordoosten van het tropische eiland nog dagelijks meldingen komen over slachtoffers, maken de meeste van de ruim 13 miljoen stemgerechtigde Sri Lankanen zich drukker om de dagelijkse beslommeringen. „We willen vrede, maar eerst willen we een huis. Ook moeten de kosten van de eerste levensbehoeften omlaag”, vertolkt de 39-jarige Samu Dilum Sanjeewani in haar tent bij de door de tsunami zwaar getroffen stad Galle het algemene gevoel.
Impopulaire maatregelen
Het is echter maar de vraag of de linkse premier Mahinda Rajapakse en de rechtse oppositieleider Ranil Wickremesinghe op die vraag een antwoord hebben. Rajapakses beloften werden vorige week publiekelijk ondermijnd toen zijn coalitieregering geen geld opzij wist te leggen voor de subsidies en uitkeringen die hij belooft.
Wie zich straks ook winnaar mag noemen, hij zal snel impopulaire maatregelen moeten nemen. Zo moeten de verlieslijdende energiesector en infrastructuur hervormd worden.
„Het is een referendum over nationalisme tegen internationalisme, moderniteit tegen traditie”, zegt een politieke commentator. Wickremesinghe is de favoriet van de internationale gemeenschap, vooral wat het vredesproces met de LTTE betreft, die in hun streven naar onafhankelijkheid voor de Tamilbevolking grote delen van het noorden en oosten van Sri Lanka in handen hebben gekregen. Zijn aanhangers waarschuwen dat het geweld weer kan oplaaien, als Rajapakse president wordt.
Hoewel de laatste ook zegt het vredesproces te steunen, heeft hij dubieuze allianties gesloten met de nationalistische partijen JVP en JHU. Leden van deze kleine, maar invloedrijke groeperingen roepen af en toe op tot de eliminatie van de LTTE.
Wantrouwen
Het bestand met de rebellen, dat de regering in 2002 sloot, loopt door wantrouwen en toenemend geweld „ernstig gevaar”, stelt de Noor Hagrup Haukland, die toezicht houdt op het staakt-het-vuren. In september werden meer politieke moorden gepleegd dan in de voorafgaande drie jaar en in oktober was het niet veel beter. „We hadden gehoopt dat de tsunami beide partijen dichter bij elkaar zou brengen”, aldus de Noor. „Maar nu zijn we weer terug bij af.”
Waarnemers schatten voorzichtig dat Wickremesinghe morgen aan het langste eind trekt. Hij zou dan president Chandrika Kumaratunga opvolgen, die elf jaar lang de politiek bepaalde. Maar het zouden juist de Tamil Tijgers kunnen zijn die voor de oppositieleider roet in het eten gooien. De opstandelingen houden zich officieel afzijdig, maar sturen in de praktijk aan op een boycot, wat Wickremesinghe stemmen kan kosten.
De Tamil Tijgers ontnamen Wickremesinghe, al bijna dertig jaar actief in de politiek, in 1999 een vrijwel zeker uitzicht op het pluche. Een aanslag kort voor de verkiezingen kostte zijn aartsrivale Kumaratunga een oog. Door de sympathie die haar dat opleverde, kon zij alsnog het presidentschap voor zich opeisen.