De US-China Economic and Security Review Commission (USCC), een adviescommissie van het Congres inzake China, dringt er bij de regering-Bush op aan de macht van China in te tomen. Dat zou moeten gebeuren door een „beleid te voeren dat koersveranderingen bewerkstelligt” in China.„De Chinese invloed op onze economie -door handel, Amerikaanse investeringen in China, Chinese investeringen in de VS en valutawaardering- heeft onvermijdelijk invloed op onze nationale veiligheid”, zegt Roger W. Robinson, vicevoorzitter van de commissie.

De in 2000 ingestelde commissie schrijft jaarlijks een rapport over de gevolgen van de betrekkingen met China voor de nationale veiligheid. De USCC speelde recent een belangrijke rol in de oppositie tegen de Chinese plannen om de Amerikaanse olieproducent Unocal over te nemen. Die overname mislukte door tegenstand uit het Congres.

Het rapport van 2005 bekritiseert China in een aantal bilaterale kwesties, zoals het manipuleren van de wisselkoers, schending van intellectuele eigendomsrechten, subsidies aan de Chinese industrie en overdracht van technologie.

De USCC zegt een aantal „zorgelijke trends” te signaleren in de relatie tussen beide landen. De Amerikaanse import uit China overschrijdt de export naar China met meer dan vijf tegen één. Volgens de USCC vormt dat een bedreiging voor producenten en werknemers in de VS. Het bilaterale goederenhandelstekort bedroeg vorig jaar 162 miljard dollar (98 miljard euro), 31 procent meer dan in 2003. Naar verwachting zal het tekort dit jaar stijgen tot meer dan 200 miljard.

Zondag maakte het Amerikaanse departement van Commercie bekend dat het totale Amerikaanse handelstekort in september is gestegen tot een recordhoogte van 66,1 miljard dollar. Dat is 6,8 miljard meer dan in augustus. Het handelstekort met China steeg ook naar een nieuw record van 20,1 miljard dollar. Het Amerikaanse handelstekort met Europa bedraagt 12 miljard dollar, met Canada 7,4 miljard en met Japan 6,4 miljard.

China boekte vorige maand een ongekend hoog handelsoverschot van 12 miljard dollar. In september was dat nog 7,6 miljard.

De USCC ziet in het Chinese wisselkoerssysteem de belangrijkste oorzaak van het handelstekort. Hervormingsmaatregelen die in juli werden aangekondigd, zoals een bescheiden revaluatie van de Chinese yuan ten opzichte van de dollar en koppeling van de yuan aan een mandje met internationale valuta, was een „erg beperkte stap die slechts leidde tot een waardeverandering van 2,1 procent.”

De commissie constateerde dat Amerikaanse bedrijven in China nog steeds te maken hebben met handelsbelemmeringen. Ze pleit voor protectionistische maatregelen, inclusief een klacht bij de Wereldhandelsorganisatie (WHO) tegen de Chinese wisselkoers. Ook adviseert de USCC het Congres om, met onmiddellijke ingang, een tariefverhoging op alle Chinese import te overwegen.

Vooral dat laatste voorstel baart China zorgen. In een verklaring die zondag werd gepubliceerd op de website van het Chinese ministerie van Commercie staat dat zo’n maatregel tot grote onzekerheid zal leiden over de toekomstige Chinese export. De Verenigde Staten zijn goed voor bijna een kwart van het totale Chinese handelsoverschot met de wereld.

De commissie heeft al sinds de oprichting in 2000 een kritische houding ten aanzien van China aangenomen. China zou volgens de USCC de buitenlandse betrekkingen voor een deel hebben aangehaald om toegang te krijgen tot meer oliebronnen en grondstoffen. Daardoor is Washington bang dat China oliecontracten wegkaapt ten koste van de Verenigde Staten en andere olie-importerende landen.

Het rapport verwijt China ook dat het banden onderhoudt met landen waar de VS mee op slechte voet staan, zoals Iran, Sudan, Noord-Korea en Zimbabwe. De USCC trekt de conclusie dat China bezig is zijn systematisch zijn militaire apparaat te moderniseren en zo de Amerikaanse veiligheidsbelangen in de regio te ondermijnen.

De commissie adviseert dat de regering-Bush tegoeden bevriest van Chinese bedrijven die betrokken zijn bij de productie van massavernietigingswapens of aanverwante wapens.