Een eerdere poging, afgelopen juni, mislukte en eindigde in een sfeer van bittere verwijten.Het rapportcijfer voor de Britse kabinetschef voor zijn optreden in dit halfjaar als aanvoerder van de Unie zal afhangen van de uitkomst van het financiële conclaaf. Tot nu toe ziet zijn conduitestaat er niet erg overtuigend uit. Het enige wapenfeit betreft de start van het toetredingsoverleg met Turkije, na het wegruimen van alle hindernissen die in de aanloop daarheen waren opgeworpen.

Bij de aanvang van het voorzitterschap prees Blair de EU met veel enthousiasme zijn recept van economische hervormingen aan als heilzame remedie tegen de negatieve gevolgen voor groei en werkgelegenheid die voortvloeien uit de globalisering en de vergrijzing. Maar het informele beraad van de regeringsleiders dat hij vorige week in Londen belegde over die problematiek, leverde weinig voortgang op.

De discussie over de houdbaarheid van de sociale modellen die hij in het vooruitzicht stelde, kwam niet van de grond. En het benadrukken van prioriteiten zoals scholing, onderzoek en innovatie zal door iedereen zijn ervaren als meer van hetzelfde. Daarover is immers in het kader van de zogeheten Lissabon-agenda al zo vaak gepraat. Het wordt tijd op die punten de voornemens nu eens om te zetten in daden. Kortom, Blair maakte de eerder gewekte verwachtingen niet waar.

Als de enige winst van het eendaagse onderonsje op paleis Hampton Court geldt de verbetering van de onderlinge verhoudingen. Iedereen deed aardig; niemand wenste dat binnen in de statige vergaderzaal het beeld zou verschillen van dat buiten, aan de oever van de Theems, waar de zon uitbundig scheen. Om een verzoening te bewerkstelligen, werden beslissingen over concrete zaken vermeden. Die hadden aanleiding kunnen vormen tot nieuwe spanningen. En dus verbood Blair zijn collega’s ook om de begrotingsproblemen aan te snijden.

Ondertussen verhult de goede sfeer hoe de vlag er daadwerkelijk bijhangt. In ieder geval blijven de fundamentele tegenstellingen over de koers van de EU om stagnatie in de welvaart af te wenden, voluit bestaan. De Britten streven naar open grenzen en ruim baan voor de markt, de Fransen daarentegen neigen naar protectionisme en dirigisme van overheidswege. Dat is de ideologische kloof, die niet zomaar valt te overbruggen.

De oplaaiende twist over het gemeenschappelijk landbouwbeleid illustreert de posities. Frankrijk kritiseert fel Eurocommissaris Mandelson uit het Verenigd Koninkrijk. Die biedt in de mondiale onderhandelingen over het opheffen van handelsbarrières aan de bescherming van de Europese boeren tegen de concurrentie van elders drastisch in te perken. President Chirac dreigt in dat verband zelfs een in december eventueel te sluiten WTO-akkoord te torpederen.

Ook in het vervolg van het debat in de EU over de budgettaire aanpak, die uiteraard een afspiegeling is van de beleidsvisies en -voorkeuren, zal de landbouwpolitiek van cruciale betekenis zijn. Voorzitter Barroso van de Europese Commissie heeft een compromis voorgelegd: niet tornen aan de eerder vastgelegde afspraken over de steun aan de agrarische sector tot 2014, maar vanaf 2009 wel nadenken over verdere aanpassingen in later jaren. Of Blair dat als voldoende beoordeelt om de bevoorrechte en vooral door Chirac gehekelde begrotingssituatie van de Britten binnen de Unie, de zogenoemde rebate, op te geven, laat zich moeilijk voorspellen. Het belooft opnieuw spannend te worden.