Politieke patstelling dreigt in Tsjechië
In Tsjechië dreigt na de parlementsverkiezingen van komende vrijdag en zaterdag een patstelling te ontstaan. Peilingen geven aan dat de Tsjechische kiezers weer geen eenduidige winnaar zullen aanwijzen.
Enkele dagen voor de verkiezingen lijkt de regerende sociaal-democratische partij CSSD van premier Milos Zeman een lichte voorsprong te hebben genomen op de centrumrechtse ODS van parlementsvoorzitter en voormalig premier Vaclav Klaus.
Na de vorige verkiezingen van 1998 sloten beide partijen een stabiliteitspact, waarbij de sociaal-democraten een minderheidsregering konden vormen en de ODS enkele belangrijke functies kreeg toebedeeld.
Het verschil tussen beide partijen in de peilingen is zo klein dat niet duidelijk is welke van de twee aan het langste eind zal trekken. Bovendien zal geen enkele partij een meerderheid in het parlement halen, zodat een coalitieregering zeker nodig is. Of de CSSD en de ODS weer bereid zijn tot samenwerking is onduidelijk. CSSD-leider Spidla, die de teugels vorig jaar overnam van Zeman, heeft zich uitgesproken tegen een verlenging van het stabiliteitspact.
Als CSSD en ODS niet meer willen samenwerken komt de Coalitie in beeld, een samenwerkingsverband van de rechtse Vrijheidsunie en de Christen-democratische Unie. Maar een rechts samenwerkingsverband is op dit moment onwaarschijnlijk omdat de ODS en de Coalitie hun verschillen, vooral op het persoonlijke vlak, de afgelopen tijd breed hebben uitgemeten.
De enige andere partij die boven de kiesdrempel lijkt te zullen komen, zijn de communisten. Maar geen van de andere partijen wil iets met hen te maken hebben.
De komende jaren staan enkele belangrijke kwesties op de rol. Tsjechië hoopt in 2004 toe te treden tot de Europese Unie en beide kamers van het parlement moeten in januari een opvolger kiezen voor president Vaclav Havel. Hoewel zowel de CSSD als de ODS voorstander is van toetreding tot de EU, profileert Klaus zich steeds meer als euroscepticus. „Onder mijn regering zal Tsjechië niet in de EU oplossen als suiker in koffie”, stelt hij strijdvaardig.
Diplomaten zeggen dat Klaus zich uit electorale motieven tegen de EU afzet. De ODS voert een populistische en nationalistische campagne waarbij leuzen tegen de „revanchistische Sudetenduitsers” en „criminele immigranten” niet worden geschuwd. Aanvankelijk leek dat de partij geen windeieren te leggen, maar inmiddels is de ODS weer naar de tweede plaats in de peilingen teruggezakt.