Uitgangspunt is dat de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie meer invloed krijgen op de aansturing van de 25 politiekorpsen en het Korps Landelijke Politiediensten.Het kabinet zal daarover waarschijnlijk vrijdag besluiten. Een beslissing was de afgelopen weken uitgesteld, onder meer omdat minister Remkes (Binnenlandse Zaken) nog overleg zou voeren met de korpsbeheerders.

Korpsbeheerders zijn burgemeesters van (middel)grote gemeenten die de regionale veiligheid coördineren. Vanuit deze club is er enorm veel protest tegen de wijziging, omdat zij het beheer kwijtraken. In hun ogen kunnen zij dan ook niet meer adequaat het gezag waarmaken.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) hield vanmiddag een buitengewone algemene ledenvergadering. In de Koninklijke Schouwburg in Den Haag werd nogmaals „een krachtig signaal afgegeven” over het politiebestel.

Burgemeester Deetman van Den Haag is voorzitter van de VNG. Hij stelt dat lokale politiezorg belangrijk is voor burgers. „Met lokaal veiligheidsbeleid en lokale aansturing van de politie wordt de veiligheid voor de burgers het beste gegarandeerd.” Deetman vindt steun in de cijfers. „Die wijzen uit dat de criminaliteit in gemeenten daalt en het veiligheidsgevoel onder burgers stijgt. Daarom willen wij vasthouden aan de lokale inbedding van het veiligheidsbeleid.”

Het kabinet volgt echter het advies van de commissie-Leemhuis, die eind juni adviseerde om de politie meer als een concern te besturen. Zo kan de politieorganisatie bepaalde onderdelen centraler en doelmatiger regelen, zoals de aanschaf van middelen en een eenduidig computersysteem. Minister Remkes heeft steeds gezegd dat de politie een lokale inbedding blijft houden en dat de gewone agenten op straat geen last moeten hebben van de bestuurlijke aanpassingen.

PvdA-kamerlid Van Heemst, hoofdcommissaris Visser van de Raad van Hoofdcommissarissen en burgemeester Cohen van Amsterdam spraken vorige maand hun zorg uit over de plannen met de politie. De PvdA vreest dat door de centrale leiding vanuit Den Haag de politie zich minder om de wijken zal bekommeren. „De nadruk komt mogelijk meer te liggen op de aanpak van wapensmokkel en mensenhandel dan op het tegengaan van verkeersonveiligheid of intimiderend gedrag van hangjongeren”, aldus Van Heemst. „Je haalt de politie weg bij de mensen.”

Hij ziet „het spook van de bureaucratie” opdoemen. „Centrale aansturing leidt tot een centraal apparaat en dat heeft de neiging uit te dijen. Voor je het weet zit je in een reusachtige reorganisatie. De politie zal twee, drie jaar vooral met zichzelf bezig zijn, in plaats van met boeven vangen.”

Visser en Cohen delen de zorg van Van Heemst over de afstand naar de burger. Visser: „Er ontstaat een grote afstand tussen burger en politie. Je krijgt een politie die niet midden in de samenleving staat, omdat Den Haag niet weet wat er op lokaal niveau speelt. De politie staat met de rug naar de wijk.”

Burgemeester Cohen gelooft niet dat het in de nieuwe situatie veiliger wordt. „Straks moeten alle lokale bestuurders voor alles naar Den Haag. De gevolgen laten zich raden: ontevreden burgemeesters, ontevreden burgers. En hoe gaat dat bij calamiteiten?”

Visser is ook bang voor veel onrust door een nieuwe reorganisatie. „Wat denk je dat erbij komt kijken om een politieleger van 54.000 man op te richten? De politie zal de komende jaren met zichzelf bezig zijn.”