Donner: Straf nooit op grond van etniciteit
DEN HAAG - De etnische afkomst van criminele jongeren mag nooit een reden zijn om een andere straf op te leggen. De rechter moet echter bij het bepalen van de strafmaat wel rekening houden met de persoonlijke omstandigheden van de verdachte en de omgeving waarin hij verkeert.
Dat betoogde minister Donner van Justitie vrijdag in Den Haag aan het einde van een congres over jeugdcriminaliteit. Een gerichte aanpak van risicojongeren is volgens hem geboden als bij een groot deel van de allochtone jongeren het strafbare gedrag mede wordt gestuurd door cultuurgebonden opvattingen.Langer of harder straffen werkt alleen op korte termijn, maar op de lange termijn leidt dat er niet toe dat jongeren minder terugvallen in hun criminele gedrag, aldus Donner. Het is discriminerend om op basis van etnische afkomst verschillend te straffen. Het is evenwel ook niet goed om uit verlegenheid iedereen gelijk te behandelen. „Discriminatie is gelijk behandelen wat verschillend is”, zei de bewindsman.
Uit een eerder op de dag gepresenteerd onderzoek blijkt dat allochtone jongeren gemiddeld 53 dagen langer vastzitten dan autochtone jongeren na hetzelfde ernstige delict. Donner kon daar niet op reageren, omdat hij de inhoud van het rapport nog niet kent.
Hij wees er wel op dat het belangrijk is te kijken naar de verschillen in de jeugdcriminaliteit. Zo zijn allochtone jongeren, en dan met name Marokkanen en Antillianen, oververtegenwoordigd in de criminaliteitscijfers. Zo’n 76 procent van alle jeugdige criminelen gaat binnen zeven jaar opnieuw de fout in.
Straffen is volgens Donner maar de helft van het verhaal. Jongeren moeten ook mogelijkheden hebben om hun ongewenste gedrag te veranderen. De kans op succes neemt toe als de straf consequent wordt gekoppeld aan begeleiding naar scholing of werk, zei Donner.
Het kabinet wil de risicojongeren gericht aanpakken, in nauw overleg met de betrokken organisaties en de jongeren zelf. Ook ouders moeten daarbij een rol spelen. Voor Antilliaanse en Marokkaanse jongeren zijn al diverse maatregelen genomen of in voorbereiding om de criminaliteit onder hen tegen te gaan.
Directeur S. Harchaoui van Forum, het instituut voor multiculturele ontwikkeling, is niet verrast dat jongeren van buitenlandse komaf langere celstraffen krijgen dan autochtone jongeren. „Daar zijn we al jaren over in discussie. Maar om dit te kunnen verbeteren moeten vooral de instituties, zoals de geestelijke gezondheidszorg, hun werkwijze aanpassen, en dat gaat erg moeizaam. Iedereen houdt zich altijd bezig met de jongeren, maar niet met de instituties.”
Harchaoui van Forum vindt het niet gek dat het met de communicatie fout loopt. „Er bestaat een forse sociale kloof tussen de psychiaters en de allochtone jongeren.”