Slepen met kinderen stoppen, maar hoe?
De verhouding tussen het conservatieve CDA en de voormalige paarse partijen VVD en D66 heeft iets moeizaams. Zie de achterliggende week, waarin twee fikse meningsverschillen aan het licht traden. Beide gingen over de positie van het gezin.
Daar is in de eerste plaats het voorstel van VVD-leider Van Aartsen om scholen te verplichten van halfacht ’s morgens tot halfzeven ’s avonds open te zijn. Kinderen van werkende ouders hoeven dan niet meer voortdurend heen en weer gesleept te worden, betoogt Van Aartsen. Niet meer van huis naar de kinderopvang, van de kinderopvang naar school, uit school eventueel weer naar de kinderopvang en ten slotte weer naar huis; nee, ze kunnen heerlijk de hele dag op één plek blijven.Gezinspartij CDA tekende bij monde van premier Balkenende en onderwijsminister Van der Hoeven meteen verzet aan. Hun verweer was voornamelijk praktisch getoonzet. Het is niet goed scholen te verplichten oppascentrales te worden. Die zijn daar onvoldoende voor toegerust. Als de overheid scholen toch om wil vormen tot opvanginstituten, kost dat handenvol geld, betogen de christen-democraten.
En gelijk hebben ze. We zouden daar nog aan toe kunnen voegen dat het verplichten van scholen tot langdurige opvang van kinderen strijdt met het beleid van de overheid om scholen juist meer eigen verantwoordelijkheid en handelingsruimte te gunnen. Was Van Aartsen even vergeten.
Jammer is wel dat het CDA de strijd tegen het VVD-plan niet op een meer fundamenteel niveau voerde. Want behalve formele en praktische bezwaren zijn er ook meer principiële kanttekeningen te plaatsen bij wat een meerderheid van de Kamer nu wil. VVD, PvdA, GroenLinks en LPF mogen dan het belang van het kind aanvoeren als motief om tot verandering te komen, een werkelijk redeneren vanuit het belang van het kind zou tot heel andere accenten leiden.
Ongetwijfeld is het slepen met kinderen een probleem, vooral voor de kinderen zelf, die er niet rustiger en stabieler van worden. Maar is dit niet in de eerste plaats een gevolg van de economisering van onze welvaartsmaatschappij, waarin een bovenmatig belang wordt gehecht aan vooruitgang op materieel gebied, zowel individueel als collectief? Definiëren veel mensen het goede leven niet als het hebben van een goede, uitdagende baan, een mooi huis en nieuwe auto, de mogelijkheid enkele malen per jaar op vakantie te gaan en dan -let op de volgorde- ook nog het hebben van één of twee kinderen? En zien we mede daardoor niet een groot aantal kinderen opgroeien die beschikken over mobieltje, scooter en eigen tv, maar die emotioneel verkommeren en weinig gevoel hebben voor waarden en normen?
Als het waar is dat het ontbreken van warme, persoonlijke, sturende aandacht voor de jeugd een van de hoofdproblemen is van onze maatschappij, dan wordt dát probleem vast niet opgelost door het uitbreiden van kinderopvang op school. Zo’n voorstel geeft er blijk van dat politici wel enigszins aanvoelen waar de schoen wringt, maar niet bereid zijn problemen bij de wortel aan te pakken. Zij blijven steken in halfslachtige symptoombestrijding.
Datzelfde zagen we deze week gebeuren bij een tweede onderwerp waarbij de VVD botste met het CDA, te weten het initiatiefwetsvoorstel van het liberale kamerlid Luchtenveld. Ook hij verzet zich tegen gesol met kinderen, maar dan in situaties van echtscheiding. Hij wil ouders die uit elkaar gaan verplichten een plan te maken hoe zij in gezamenlijkheid de opvoeding van kinderen ter hand gaan nemen.
Een sympathiek voorstel, ware het niet dat Luchtenveld in één adem regelt dat echtscheidingen niet meer via de rechter hoeven te verlopen, maar dat voortaan een eenvoudige administratieve handeling voldoende is. Waarmee hij het ouders nog makkelijker maakt uit elkaar te gaan, daarmee bevorderend dat het getal van 66.000 kinderen dat per jaar betrokken raakt bij een echtscheiding nog verder oploopt.
Ook hier weer een voorbeeld van halfslachtigheid, van dweilen met de kraan open. Want waarom alleen de gevolgen van een echtscheiding verzachten, zonder je af te vragen waarom mensen soms zo lichtvaardig scheiden? Het staat immers vast dat het uit elkaar gaan van vader en moeder per definitie negatieve gevolgen heeft voor de ontwikkeling van kinderen, zodat er een groot maatschappelijk belang mee is gediend als dit kwaad enigszins zou kunnen worden ingedamd.
Wat dan? Terug naar de jaren vijftig? Dat is helemaal niet nodig. Barbara Mulder (52), cardioloog aan de UvA, moeder van drie tienerzoons, was er deze week in NRC Handelsblad duidelijk over. „Men vraagt wel eens wanneer ik fulltime ga werken. Maar zolang de kinderen nog niet de deur uit zijn, wil ik ’s middags tijd aan ze kunnen besteden. Ik werk elke ochtend en ben elke middag thuis zodat ik om drie uur, heel ouderwets, met de jongens een kop thee kan drinken.”
Er zijn dus meer en betere methoden om ”gesleep met kinderen” te voorkomen. Ook nog in deze tijd.