Dat was ruim een halve eeuw geleden heel anders. Toen waren moslims vooral mensen die ver weg woonden. In Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Turken en Marokkanen waren vreemdelingen, die de gemiddelde Nederlander slechts van een plaatje in een aardrijkskundeboek kende.Met de komst van de gastarbeiders, die we in het Middellandse-Zeegebied wierven om bij ons het ongeschoolde werk te doen, arriveerden in de tweede helft van de jaren vijftig de eerste moslims in ons land. Het was het begin van een forse toestroom van allochtonen. Met hun families, die veelal later kwamen, bouwden zij een eigen bestaan op waarin de voorvaderlijke tradities en de eigen godsdienst een grote plaats behielden. Daarin leken ze op de Nederlanders die bijvoorbeeld naar Canada emigreerden en daar de vaderlandse gewoonten handhaafden en -vooral- het kerkelijk leven voortzetten zoals ze vanouds gewend waren.

Inmiddels is ons land een multiculturele samenleving, waarin de moslimgemeenschap een grote plaats inneemt. Voor veel autochtone Nederlanders is dit vooral een vreemde, onbekende gemeenschap, die niet alleen verbazing, maar sinds 11 september 2001 ook angst oproept. En begrijpelijk, want de terroristen van al-Qaida lijken van een afstand bezien hetzelfde geloof te hebben als de moslims in onze grote steden. Maar binnen de islamitische wereld zijn bijna evenveel denominaties als in de protestantse. Dat neemt niet weg dat er onder een deel van de jongere moslims sprake is van radicalisering. Tegelijk zijn er veel islamieten die afstand nemen van het geweld.

Vijftig jaar geleden werd de eerste moskee in ons land geopend. De gedachte dat moslims na een halve eeuw wel volledig opgegaan zouden zijn in de Nederlandse samenleving, wordt niet door de feiten bevestigd. De problematiek van de integratie is de achterliggende jaren alleen maar groter geworden. Zeker na de moord op Theo van Gogh zijn de tegenstellingen tussen moslims en niet-moslims verscherpt.

Dat alles is voor de redactie reden geweest om uitgebreid achter de schermen van de moslimgemeenschap te kijken. Onze redacteur Jacob Hoekman verbleef vier weken in de Haagse Spoorwijk. Hij sprak daar met leiders van de moslimgemeenschap en met jongeren, met middenstanders en welzijnswerkers. Hij bezocht een moskee en een evangelisatiecommissie die onder moslims werkt.

De serie die we vandaag starten, is bedoeld om inzicht te geven in de leefwereld van de moslimgemeenschap. Niet om daarmee een zweverig sfeertje te kweken dat we het in onze multiculturele samenleving zo goed met elkaar hebben. Wel om bij te dragen aan de kennis over onze moslimburen. Alleen wanneer we weten wat anderen beweegt, is het mogelijk om ook de discussie aan te gaan. En die discussie moet fundamenteel zijn, want de kloof tussen kerk en moskee is groot. Ook dat komt aan de orde.